H  IΣΤΟΡΙΑ  ΤΗΣ  ΔΩΡΙΔΑΣ

               ΔΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΔΩΡΙΕΙΣ .

   Η μυθολογία μας αναφέρει πως ο Δευκαλίων και η Πύρρα είχαν τρία παιδιά , τον Έλληνα , τον Αμφιτρύωνα και την Πρωτογένεια . Απ' τον Έλληνα και την νύμφη Ορσηίδα , γεννήθηκαν επίσης τρία παιδιά οι Ξούθος , ο Δώρος και ο Αίολος .

   " Δώρος δ' ο δεύτερος , μοίραν του λαού λαβών παρά του πατρός αποικίζεται και υπό τον Παρνασσόν το όρος κτίζει πόλεις Βοιόν , Κυτίνιον , και Ερινέον , εξ ου Δωριείς . Επί δε Δώρου του Έλληνος οίκεε το Δωρικόν γένος ".

   Οι αρχαίοι συγγραφείς τοποθετούσαν τη Δωρίδα και τη Μητρόπολη των Δωριέων στην περιοχή όπου βρίσκονται σήμερα Γραβιά - Λιλαία - Δρυμαία , στην περιοχή , στο οροπέδιο δηλαδή , που περικλείεται απότα βουνά Παρνασσός , Οίτη και Καλλίδρομο , η σημερινή επαρχία Δωρίδας είναι η αρχαία Δρυοπίς , τμήμα της Αιτωλίας , και εκατοικείτο από Λοκρούς , τους Οζόλες Λοκρούς . Οι σημερινοί κάτοικοι της Δωρίδας έχουν απλή συνωνυμία με τους αρχαίους Δωριείς και είτε έφτασαν στην Ελλάδα απ' έξω ( κάθοδος των Δωριέων ) , είτε έιχαν γενάρχη τον Δώρο , τον γιό του Έλληνα .

    ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΩΡΙΔΑΣ ( 426 π.Χ. ) .

   Ως κυριότερες Δωρικές πόλεις της αρχαιότητας αναφέρονται οι : Τολοφών ( Βιτρινίτσα ) , Φύσκος ( στη θέση του σημερινού Μαλανδρίνου ) , Κροκύλειο , Αιγίτιο , Καλλίπολη ( όπου ήταν μέχρι προ ετών το χωριό Κάλλιο ) .

   Όπως περιγράφει ο Θουκυδίδης στην ιστορία του , του Πελοποννησιακού πολέμου , , επειδή οι Φωκιείς και οι Αιτωλοί ήταν σύμμαχοι των Σπαρτιατών , το 426 π.Χ , ο στρατηγός των Αθηναίων Δημοσθένης , ύστερα από προτροπή των συμμάχων των Μεσσηνίων , εκστρατεύει κατά των Αιτωλών μέσω της σημερινής Δωρίδας .   Γρήγορα κυρίεψε την Ποτιδάνεια , το Κροκύλειο και το Τείχιο . Εκεί σταμάτησε και έστειλε τα λάφυρά του στο Ευπάλιο . Στη συνέχεια στράφηκε προς το Αιγίτιο το οποίο κυρίεψε αμαχητί γιατί οι κάτοικοι σκορπίστηκαν στα γύρω βουνά .

   Οι Αιτωλοί βοηθούμενοι από τους Βωμιείς , τους Καλλιείς και τους Αιγιτιείς επιτεθήκανε κατα των Αθηναίων και τους κατενίκησαν . Λίγοι κατάφεραν να σωθούν και να φτάσουν στη θάλασσα , στα καράβια τους . Ο Δημοσθένης δεν τόλμησε να γυρίσει στην Αθήνα φοβούμενος την οργή των Αθηναίων και έμεινε στη Ναύπακτο , όπου ήταν και οι σύμμαχοί του Μεσσήνιοι .

   Λίγα χρόνια μόνο πέρασαν απ' τα βάσανα του Πελοποννησιακού πολέμου ( 431-404 ) και το 388 κατεβαίνει ο Φίλιππος ο Μακεδών , καταλύει όλα τα υπάρχοντα τότε κρατίδια και ενώνει όλους τους Έλληνες υπό την ηγεσία του . Ο γιός του Μ.Αλέξανδρος με τους Έλληνες τώρα ενωμένους κατέκτησε όλο τον τότε γνωστό κόσμο και μετέφερε τον Ελληνικό πολιτισμό μέχρι το μακρυνό μας Αφγανιστάν και τις Ινδίες .

   Με το θάνατο όμως του Μ . Αλεξάνδρου ( 323 π.Χ .) , τα πράγματα γιά τους Έλληνες 'αλλαξαν όμως αμέσως . Το 321 εμφανίζονται οι Ρωμαίοι και υποτάσσουν την Ελλάδα , κάνοντας διαρκώς επιδρομές , και έφτασαν και μέχρι τη Δωρίδα .

   Η ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΓΑΛΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΟΥ .

   Στα 279 π.Χ. 213.οοο Γαλάτες , με επικεφαλής το Βρένο σαρώνουν την Ελλάδα . Ήταν στρατιώτες , άγριοι , σκληροί , αιμοδιψείς , φοβεροί στην όψη και πελώριοι στο ανάστημα .

   Στις Θερμοπύλες , βγήκαν 19,350 Έλληνες , απ' τους οποίους οι 7.750 ήταν Αιτωλοί και Δωριείς , γιά να τους φράξουν το δρόμο .

   Σκληρός αγώνας , οι Γαλάτες ρίχνονται στη μάχη , χωρίς συγκρότηση , χωρίς οργάνωση και τακτική , μπουλούκι , μουγκρίζοντας σαν θηρία άγρια , κραδαίνοντας τις σπάθες που τις κρατούσαν και με τα δυό τους χέρια , πράγμα που τους έκανε δυσκίνητους , ευάλωτους .

   Ο Παυσανίας ιστορώντας , αναφέρει , πως προχωρούσαν κατά των Ελλήνων με οργή και παράτολμο θάρρος , ασυλλόγιστα , σαν θηρία και η μανία τους αυτή κρατούσε ακόμα κι' όταν κατακόβονταν απά μαχαίρια και τσεκούρια , η τρυπιούνταν από δόρατα και βέλη , τραβούσαν τα βέλη ατ' τις λαβωματιές και ρίχνονταν μισοπεθαμένοι στη μάχη , όσο ανέπνεαν , όσο είχαν ακόμα ανάσα , ζωή .

   Αντίθετα , οι Έλληνες ελαφρείς και πειθαρχημένοι , με μεθοδικότητα , ψυχραιμία , συνοχή και τέλεια ταχτική τους έκαναν θραύση , και τους ανάγκασαν να οπισθοχωρήσουν . Την πρώτη μέρα οι Γαλάτες είχαν αμέτρητους νεκρούς , ενώ οι Έλληνες , μόνο 40 .   Την ίδια όμως τύχη είχαν οι Γαλάτες και τις επόμενες μέρες . Τότε ο Βρένος σκέφτηκε να εισβάλει στην Αιτωλία , με ένα τμήμα του στρατού του , ώστε να αναγκαστούν οι Αιτωλοί να φύγουν από τις Θερμοπύλες .

   Πήρε λοιπόν 40.000 στρατό , τον γύρισε πίσω και μέσω Θεσσαλίας μπήκε στην Αιτωλία , προχώρησε στη Δωρίδα και κατέλαβε το Κάλλιο . Ανήκουστα είναι τα εγκλήματα που διέπραξαν οι Γαλάτες εδώ , κατά των ανυπεράσπιστων κατοίκων . Κατέσφαξαν όλους τους άνδρες΄, γέρους και παιδιά . Έπαιρναν τα νήπια απ' τα στήθη των μανάδων τους και όπως γράφει ο Παυσανίας , όσα ήταν παχιά τα έσφαζαν έπιναν το αίμα τους και μετά έτρωγαν το κρέας . Οι γυναίκες έπαθαν ακόμα φρικτώτερα βασανιστήρια , ακόμα και νεκρές τις βίαζαν .

   Οι γενναίοι Αιτωλοί και Δωριείς μόλις έμαθαν τη συμφορά , έσπευσαν και ρίχτηκαν σαν τα λιοντάρια στον αγώνα κατά των επιδρομέων . Τους πετσόκοψαν κυριολεκτικά , σε σημείο που λιγότεροι απ' τους μισούς κατάφεραν να γυρίσουν στις Θερμοπύλες .

   Ο Βρένος όμως είχε ακόμα πολλές δυνάμεις , με προδοσία τώρα βρέθηκε με 40.000 στρατό πίσω απ' τους Έλληνες και τράβηξε να λεηλατήσει τους Δελφούς . Οι Έλληνες τρομαγμένοι ζήτησαν χρησμό απ' το Μαντείο . Η Πυθία τους είπε πως αυτοί να κοιτάξουν τους εαυτούς τους να γλυτώσουν και να μην ασχοληθούν με το Μαντείο γιατί αυτό θα προστατευθεί μόνο του . Έτσι κι' έγινε και να πως .

   Οι Γαλάτες μόλις έφτασαν στους Δελφούς στρατοπέδευσαν κάτω απ' το Μαντείο να ξημερώσουν . Τη νύχτα οι Έλληνες τους επιτέθηκαν . Μέσα στο σκοτάδι όμως φοβερός σεισμός συγκλόνισε τον τόπο με υπόκωφη εφιαλτική βουή . Βροχή καταρρακτώδης και συνεχείς βροντές και κεραυνοί συμπλήρωναν την εικόνα της κολάσεως . Και σαν να μήν έφτανε αυτό πελώριοι βράχοι ξέκοβαν από ψηλά και έπεφταν απάνω τους σκοτώνοντας πολλούς μαζί , και από πάνω οι Έλληνες να τους σαιτέυουν με μανία .

   Οι Γαλάτες έπαθαν πανικό απ' το φαινόμενο , και ο πανικός μετεβλήθη σε παραλήρημα , πιστεύοντας ότι βγήκαν τα φαντάσματα του Υπέροχου , του Λαόδικου και του Πύρου και τους πολεμούσαν . Μέσα στην παράκρουσή τους και το αδιαπέρσατο σκοτάδι , ρίχτηκαν ο ένας στον άλλον και αλληλοσφάζονταν με πρωτοφανή μανία .

   Η καταστροφή τους ήταν ολοκληρωτική , σκοτώθηκαν 26.000 , αλλά και τις άλλες 14.000 τους παρέλαβαν οι Έλληνες στο δρόμο προς τις Θερμοπύλες και τους αφάνισαν , ούτε ένας δεν γλύτωσε . Ο Βρένος που είχε τραυματιστεί αυτοκτόνησε από ντροπή . Έτσι απαλλάχτηκε η Ελλάδα απ' τους αγριανθρώπους αυτούς .

          ΟΙ ΣΛΑΥΟΙ ΣΤΗ ΔΩΡΙΔΑ .

   Πολλά χωριά της Δωρίδας , κυρίως της ορεινής , όπως εξάλλου και άλλων περιοχών της χώρας έχουν ονόματα που μερικοί λένε πως είναι σλαύικα ( Νούτσομπρο , Βοστινίτσα , Γρανίτσα , Σουρούστι , Αγλαβίστα , Βιτρινίτσα κ.α ). Είναι γνωστό βέβαια ότι οι Σλαύοι κατέβηκαν στην Ελλάδα από τον 5ο αιώνα μ.Χ . Ξέρουμε π.χ. ότι στις 26 Οκτωβρίου του 570 μ.Χ. πολιόρκησαν τη Θεσσαλονίκη αλλά αποκρούστηκαν .

   Με διάφορες επιδρομές διολίσθησαν νοτιότερα μέχρι την Πελοπόννησο όπου και εγκαταστάθηκαν ιδίως στα ορεινά , σαν νησίδες μεταξύ του Ελληνικού πληθυσμού . Ζούσαν απ' τις ληστείες και έγιναν μάστιγα γιά τον τόπο . Μάλιστα έκαναν και επαναστατικά κινήματα κατά του κράτους . Οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες Κώνστας το 658 και Ιουστινιανός ο Β' το 688 , τους εξανάγκασαν σε υπόταγή με τα όπλα . Δεν αποκλείεται κάποιοι από αυτούς να έφτασαν και στα ορεινά της Ρούμελης , άμφίβολο όμως αν τα ονόματα των χωριών είναι σλαύικα .

ΠΕΙΡΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΩΡΙΔΑΣ ( 1081-1377 ) .

   Στα 1081 μ.Χ. όπως αναφέρεται στο " Χρονικόν του Γαλαξειδίου " , κουρσάροι απ' τα μέρη της Δαλματίας και του Πρίντεζι , ήρθαν με τα καράβια τους και μποκάρισαν την Ναύπακτο , αλλά μη μπορώντας να την καταλάβουν πήγαν και χτύπησαν τη Βιτρινίτσα . Οι Βιτρινιτσιώτες έτρεξαν στο Γαλαξείδι και ζήτησαν βοήθεια . Εκεί που ετοιμάζονταν οι Γαλαξειδιώτες , ήρθε μαντάτο πως φτάνουν και εκεί οι κουρσάροι . Όλοι μαζί τώρα , Γαλαξειδιώτες , Βιτρινιτσιώτες και τα γύρω χωριά χτύπησαν τους κουρσάρους :

   " Έγινεν γουν πόλεμος φοβερός , όπου εβάστηξε πολλαίς ΄βρες και σκοτωμός αμέτρητος και όσοι κουρσάροι εγλύσασι , γοργόν εμβήκασι στα πλεούμενα κα εφύγασι".

   Στο " Χρονικό του Γαλαξειδίου " αναφέρονται και άλλες επιδρομές κατά των παραλίων της Δωρίδας από πειρατές , όπως το 1147-1222 μ.Χ. όπου κυριεύτηκε γιά μιά ακόμα φορ΄η Βιτρινίτσα που είχε αξιόλογο λιμάνι επί Φραγκοκρατίας .

   Στα 1204-1215 Σάλωνα και Λιδορίκι " τα εξουσίαζε το σπαθί του Κυρ Μιχαήλ Κομνηνού ". Ο διάδοχός του Ιωάννης Κομνηνός σήκωσε επανάσταση κατά του Αυττοκράτορος της Κωνσταντινουπόλεως και ζήτησε την βοήθεια των Λιδορικιωτών και Γαλαξειδιωτών . Σε μάχη που έγινε στη Λαμία ( Ζητούνι τότε ) , ορμήσανε οι Δωριείς με τα σπαθιά κατά του βασιλικού στρατεύματος αλλά " οι άλλοι οι πανάπιστοι και δολεροί τους αφίκασι τραβώντας χέρι και μη τρέχοντας εις βοήθειαν . Σκοτωθήκασι όλοι οι Λιδορικιώτες και ο κυρ Ιωάννης εγλύση με γοργόν άλογον ".

   Γιά την ιστορία της Δωρίδας , κατά την Βυζαντινή κυρίως εποχή , είναι αξιόλογη πηή το " Χρονικόν του Γαλαξειδίου " όπως το παρουσίασε ο Γαλαξειδιώτης ιστοριοδίφης Κων.Σάθας στο βιβλίο του " ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΑΝΕΚΔΟΤΟΝ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΕΙΔΙΟΥ " που εκδόθηκε το πρώτον το 1862 και αργότερα το 1962 .

   Περικοπές του ΧΡΟΝΙΚΟΎ , που αφορούν στη Δωρίδα θα σας δώσουμε σε ξεχωριστή μας αναφορά , γιά να αποκτήσετε ολοκληρωμένη εικόνα .

   ΦΡΑΓΚΟΙ , ΚΑΤΑΛΑΝΟΙ ΚΑΙ ΕΝΕΤΟΙ ΣΤΗ ΔΩΡΙΔΑ .

   Το 1204 μ.Χ. καταλήφθηκε η Κωνσταντινούπολη από τους Φράγκους Σταυροφόρους . Την Ελλάδα την μοιράστηκαν τότε με τους Ενετούς γιατί με τα καράβια αυτών έκαναν την εκστρατεία . Οι Ενετοί , σα ναυτική δύναμη , πήραν τις παραλιακές πόλεις και τα κάστρα όπως της Ναυπάκτου , Μονεμβασιάς , Κορώνης , Μεθώνης κ.α . και πιάσανε και τα νησιά . Οι Φράγκοι κρατήσανε την Αθήνα , το Μυστρά και άλλα στεργιανά μέρη . Από τότε η Ελλάδα έγινε ξέφραγο αμπέλι . Άλλοτε με πόλεμο , άλλοτε με αγοραπωλησίες , δωρεές η προίκες , ολόκληρες περιοχές άλλαζαν αφεντάδες , μεταξύ των ξλενων κατακτητών , Ενετών , Καταναλών και άλλων επιδρομέων .

   Το 1310 , κάτι Ισπανοί τυχοδιώκτες , που τους λέγανε Καταλανούς , έδιωξαν τους Φράγκους και κατέλαβαν Φάρσαλα , Λοκρίδα , Λιδορίκι και Αθήνα . Ο Αυτοκράτορας Ανδρόνικος κάλεσε τους κατοίκους των περιοχών αυτών να πολεμήσουν τους επιδρομέις με την υπόσχεση ότι του λοιπού " θα κυβερνιώνται του κεφαλιού τους , και δεν θα πληρώνουν φόρο ". Σε μάχη που έγινε νίκησαν τους Καταλανούς , αλλά έπεσε διχόνοια μεταξύ τους και οι Καταλανοί γύρισαν πίσω και πήραν ανεμπόδιστα το Λιδορίκι και άλλα μέρη .

   Το 1377 βρίσκουμε τον Τοπάρχη των Αθηνών που έστειλε ο Βασιλιάς της Αρραγωνίας να διορίζει αυτός τον Αυθέντη του Λιδορικίου .

         Η ΔΩΡΙΔΑ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ 1372 - 1821

   Πολλοί νομίζουν πως η Ελλάδα υπετάγη στους Τούρκους το 1453 , τότε δηλαδή που έπεσε και η πρωτεύουσ του Βυζαντινού κράτους , η Κωνσταντινούπολη . Δεν είναι όμως έτσι . Η Τουρκοκρατία σε πολλές περιοχές της Ελλάδος άρχισε πολύ νωρίτερα .

   Το 1372 ο Σουλτάνος Οχράν είχε στην ουσία καταλύσει το Βυζαντινό κράτος και είχε αφαιρέσει απ' αυτό , εκτός απ' τη Μ.Ασία και το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδος . Μόνο η Κωνσατνινούπολη και η γύρω περιοχή τηςδεν είχαν πέσει στα χέρια του .

   Το 1397 ο Βαγιαζίτ που είχε ως πρωτεύουσα του Οθωμανικού κράτους την Ανδριανούπολη , ξαπλώθηκε και προς την Ελλάδα και κατέλαβε τα Σάλωνα . Τους Φράγκους όμως και τους Ενετούς δεν κατάφερε να τους διώξει αμέσως και έτσιστην Ελλάδα προστέθηκε και ένα ακόμα αφεντικό .

   Ο Δεσπότης του Μωρέως , Θεόδωρος Παλαιολόγος στα 1404 επωφελήθηκε από μιά ήττα που 'επαθε ο Βαγιαζίτ στην Άγκυρα και έδιωξε τους Τούρκους απ' τη Φωκίδα και πήρε αυτός " Σάλωνα , Λιδορίκι , Γαλαξείδι και τα άλλα αχαμνότερα χωριά ". Έρχεται όμως καταπάνω του ο Μπέης του Ζητουνίου και μη μπορώντας να βαστάξει πούλησε Σάλωνα , Γαλαξείδι , Λιδορίκι , και Βιτρινίτσα σε κάτι Φραγκοπαπάδες , που τους λέγανε Αδελφάτο της Ιερουσαλήμ .

   Ήρθαν οι Φραγκοπαπάδες με τρεις γαλέρες να πάρουν τα αγορασθέντα μέρη , αλλά λίγοι καθώς ήτανε ζήτησαν απ' τους Γαλαξειδιώτες και Λιδορικιώτες να βοηθήσουν αντί χρημάτων . Οι Λιδορικιώτες δέχτηκαν , πήραν τα χρήματα και με όρκους επικύρωσαν τη συμφωνία . Πέρασε λίγος καιρός και οι Φράγκοι δεν έβλεπαν βοήθεια , είπαν τότε στους Λιδορικιώτες ότι είναι επίορκοι και να επιστρέψουν τα χρήματα .

   " Οι Λιδορικιώτες γελώντας τους παράγγειλαν πως να μη τους πειράξουν γιατί θα τους προδώσουν στους Τούρκους και θα τους σφάξουν . Και όσο γιά τον όρκο που έδωσαν δεν πιάνεται γιατί οι Φράγκοι δεν πιστεύουν στον αληθινό Χριστό και είναι αντίχριστποι και όποιος τους γελάσει είναι συχωρεμένος απ' το Θεό . Και έτσι τους εφάγασι τα φλωρία οι Λιδορικιώτες μασκαρεύοντάς τους και ύστερα . Αλλά τέτοιοι κουτοί που είναι οι Φράγκοι , τέτοια και χειρότερα έπρεπε να πάθωσι ".

   Το 1435 ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος που δεν είχε γίνει ακόμα Αυτοκράτορας και ήταν τότε Δεσπότης ( Κυβερνήτης , θα λέγαμε ) του Μωριά , προσπάθησε να διώξει τους Τούρκους από την Ελλάδα . Με αρκετό στρατό πέρασε στη Στερεά Ελλάδα και κατέλαβε τα Σάλωνα , το Λιδορίκι και τη γύρω περιοχή .

   Ο Μουράτ σαν έμαθε το μαντάτο , φεύγει απ' την Ασία που ήταν και έρχεται στη Στερεά . Βοηθούμενος και από το Φράγκο Δούκα της Αττικής το Νέριο , που δεν ήθελε την επικυριαρχία του Παλαιολόγου , διώχνει τον Παλαιολόγο και τον αναγκάζει να τραβηχτεί στην Πελοπόννησο . Ο Μουράτ πήρε πάλι υπό την κατοχή του την Βοιωτία , τη Φωκίδα και τη Δωρίδα .

   Και έτσι φτάνουμε στα 1453 που έπεσε ολοσχερώς η Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ολόκληρη η Ελλάδα υπετάγη στους Τούρκους .

        ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΩΡΙΕΩΝ ( 1453 - 1770 )

   Όπως είδαμε , η Δωρίδα πατήθηκε από τον Μουράτ στα 1435 . Στα 1456 γίνεται η πρώτη Επανάσταση στο Λιδορίκι , αλλά στοιχεία και λεπτομέρειες γι'αυτή δεν έχουμε .

   Στα 1571 - 1574 μετά τη νικηφόρα γιά τα Χριστιανικά όπλα ναυμαχία της Ναυπάκτου , οι Αιγιώτες , οι Γαλαξειδιώτες , οι Σαλωνίτες και οι Λιδορικιώτες ορκίστηκαν στην εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα , στο Γαλαξείδι , να σηκώσουν επανάσταση κατά των Τούρκων .

   Ένας Αιγιώτης όμως πρόδωσε το μυστικό και οι Μωραίτες γλύτωσαν το μαχαίρι του Τούρκου καταφεύγοντας στη Μάνη . Οι Ρουμελιώτες έχοντας τις διαβεβαιώσεις ότι θα τους ενισχύσουν οι Φράγκοι και οι Ναυπάκτιοι , κινήθηκαν να καταλάβουν τα Σάλωνα , αλλά οι Φράγκοι και οι Ναυπάκτιοι ούτε που φάνηκαν .Είδαν τότε ότι μόνοι τους δε μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα και γύρισαν στα χωριά τους . Ο Μπέης των Σαλώνων τους παράγγειλε να μην ανησυχούν και αυτός τους συχωράει και μάλιστα να πάνε τα πρώτα κεφάλια των χωριών να προσκυνήσουν και έκανε όρκο στο σπαθί του να μην πειράξει κανένα .

   " Ακούσατε γουν το τρομερό γέλασμα που τους έκανε ο Μπέης και το μαρτυρικό θάνατό τους .Το βράδυ τους έκανε τραπέζι και μετά διέταξε και τους επιάσασι ένε-ένε και τους εδέσασι με σίδερα και τους εβάλασι σε ένα σκοτεινό μουντρούμι . Και εκεί με τα σπαθία τους εσφάξασι 'ολους , ογδοήκοντα χωρίς να λείπει κανένας . Εσκοτωθήκασι γουν οι πρώτοι κεφαλάδες και τα ανδρειωμένα παλικάρια με απιστία μεγάλη .

Ακούσατε , 22 Γαλαξειδιώτες , 3 Βουνιχωρίτες , 2 Πεντεορίτες , 3 Αγιαθυμιώτες , 10 Βιτρινιτζιώτες , 3 Κισελιώτες , 2 Βιδαβίτες , 20 Λιδορικιώτες και 14 Σαλωνίτες , όλοι γιά την πατρίδα και τη θρησκεία συμπαθημένοι από όλες τις αμαρτίες ".

   Το 1687 ο Επίσκοπος Σαλώνων Φιλόθεος με οπλαρχηγό τον Κούρμα υψώνει τη σημαία της Επαναστάσεως στ Σάλωνα . Ο κούρμας πέφτει σαν αητός καταπάνω στους Τούρκους του Λιδορικίου και τους εξολοθρεύει . Σκοτώθηκαν ως δύο χιλιάδες . Άλλοι καπεταναίοι επαναστατούν και ελευθερώνουν όλη τη Δυτική Ελλάδα .

   'Ετσι έχουμε τώρα καπεταναίους , τον Κούρμα στην Παρνασσίδα και τη Δωρίδα , το Μειντάνη και το Σπαθογιάννη στην Αιτωλακαρνανία , το μικρό Χορμόπουλο στο Πατρατζίκι , το Σουμίλα και το Βαλαωρίτη στην Ήπειρο . Γιά να μην επέρχεται σύγχυση και παρεξηγήσεις μεταξύ των καπεταναίων , με πρωτοβουλία του Γιάννη Λουδωρέκα και του Σλαύου Διαμάνοβιτς , έγιναν δύο στρατόπεδα που περιλάμβαναν το πρώτο τα αρματολίκια του Κούρμα και του Μειντάνη , με έδρα το Λιδορίκι και το άλλο του Σουμίλα και του Χόρμοβα , με έδρα το Καρπενήσι .

   Σαν να μην έφταναν οι Ενετοί και οι Τούρκοι ήρθε τώρα να προστεθεί και νέος δυνάστης των Ελλήνων . Ο Ηγεμόνας της Μάνης Λυμπεράκης Γερακάρης ( Τουρκολυμπεράκης ) ένας πρώην πειρατής . Ήρθε με ισχυρή δύναμη και έπιασε το Καρπενήσι και με την προκήρυξή του ζητούσε υποταγή τουβ πληθυσμού και πληρωμή φόρων επί ποινή θανάτου . Μάλιστα αφάνισε κυριολεκτικά την Άρτα .

   Οι Ενετοί με ανησυχία είδαν να καταλύεται η κυριαρχία τους σε Ρούμελη και Ήπειρο και ζήτησαν τη συνδρομή των ντόπιων να εξοντώσουν τον Τουρκολυμπεράκη με την υστεροβουλία να συντρίψουν κι' αυτούς άμα ξεμπέρδευαν με τον πρώτο .

   Ο Λυμπεράκης Γερακάρης κινήθηκε κατά των Σαλώνων αφανίζοντας τα χωριά . Βγήκαν να τον αντιμετωπίσουν ο Δεσπότης Σάλώνων Φιλόθεος και ο Κούρμας με Σαλωνίτες και Λιδορικιώτες . Στη μάχη απάνω σκοτώθηκαν και ο Φιλόθεος και ο Κούρμας .

Αυτά έγιναν στα 1694 . Στα 1750 - 1760 η Δωρίδα και η Παρνασσίδα επαναστατούν γιά άλλη μιά φορά .

   Οι αρματωλοί Χρήστος Μηλιώνης , απ' το Παλιοξάρι , ο Βέργος Βλαχαρμάτας απ' το Μαυρολιθάρι , τ' αδέρφια Λάμπρος και Μήτρος Τσεκούρας απ' το Γαλαξείδι , ο Γιάννης Βονιχωρίτης και αρκετοί άλλοι , σηκώνουν μπαιράκι στις επαρχίες Δωρίδας και Παρνασσίδας . Βγήκε να τους αντιμετωπίσει , ανάμεσα Μαλανδρίνο και Λιδορίκι , ο Μπεκήρ Αγάς αλλά και αυτόν καιπολλούς άλλους Τούρκους σκότωσαν οι Έλληνες .

   Μετά οι Τσεκουραίοι και ο Βλαχαρμάτας έδωσαν νέα νικηφόρα μάχη μεταξύ Βονιχώρας και Πέντε Ορίων με σκοπό να χτυπήσουν τα Σάλωνα . Τη νύχτα στρατοπέδευσαν πάνω απ' τα Σάλωνα που είναι κάτι βράχια ώσπου να ξημερώσει . Τους επιτέθηκαν όμως οι Τούρκοι και σκοτώθηκε ο οπλαρχηγός Αραπογιώργος απ' την Αγιά Θυμιά .

   Ο Χρήστος Μηλιώνης πέρασε στην Αιτωλία και συνέχεια στην Άρτα όπου αιχμαλώτισε τον Κατή και δυό Αγάδες . Αυτό έκανε κρότο στην Τουρκία και εκδόθηκε Σουλτανικό φιρμάνι στους Δερβεναγάδες της Αιτωλίας Μουχτάρ Κλεισούρα και Μαυρομάτη να εξοντωθεί ο Μηλιώνης . Τα 'μαθε αυτά ο Χρήστος Μηλιώνης και φυλαγόταν αποτελεσματικά . Τότε μπήκαν σε ενέργεια τα γνωστά στους Τούρκους μέσα . Ο δόλος και η μπαμπεσιά . Έβαλαν το φίλο του Μηλιώνη , Σουλειμάν να τον πιάσει η να τον σκοτώσει . Ο Σοτλειμάν κάλεσε τον Μηλιώνη στο σπίτι του και του έκανε ένα πλούσιο τραπέζι . Μετά του είπε ποιός ήταν ο σκοπός του και τον κάλεσε να παραδοθεί γιατί αν τον άφηνε να φύγει θα έχανε αυτός το κεφάλι του . Ο Μηλιώνης αρνήθηκε και τον είπε άπιστο φίλο . Ο Σουλειμάν προσβλήθηκε και επειδή ήταν και αυτός παλληκάρι κάλεσε τον Μηλιώνη να μονομαχήσουν . Αυτό και έγινε και κατά σύμπτωση σκοτώθηκαν και οι δυό .

Τρία πουλάκια κάθονται στη ράχη στο λημέρι

τόνα τηράει τον Αλμυρό , τ' άλλο τηράει το Βάλτο .

Το τρίτο το καλλίτερο μοιρολογάει και λέγει :

Κυριέ μου τι να γίνηκεν ο Χρήστος ο Μηλιώνης

μηδέ στο Βάλτο φάνηκε , μηδέ στην κρύα βρύση .

Μας είπαν πέρα πέρασε , κ' εμβήκε μες την Άρτα

Κ' επήρε σκλάβο τον Κατή , μαζί με δυό Αγάδες ,

Κι' ο μουσελίμης τ' άκουσε βαριά του κακοφάνει .

Τον Μαυρομμάτη έκραξε και τον Μουχτάρ Κλεισούρα

Εσείς αν θέλετε ψωμί αν θέλετε πρωτάτα ,

το Χρήστο να σκοτώσετε τον Καπετάν Μηλιώνη .

Έτζι προστάξ' ο Βασιλιάς και μούστειλε φιρμάνι

Παρασκευή ξημέρωνε - ποτέ να μ' είχε φέξει -

κι' ο Σουλειμάνης στάλθηκε να πάγει να τον εύρει

στον Αλμυρό τον έφτασε κι' ως φίλοι φιληθήκαν

ολονυχτίς επίνανε όσο να ξημερώσει .

Και πριν να φέξει η αυγή , πέρασαν τα λημέρια

κι ο Σουλειμάνης στάλθηκε να πάγει να τον εύρει

στον Αλμυρό τον έφτασε , κ' ως φίλοι φιληθήκαν

Ολονυχτίς επίνανε όσο να ξημερώσει .

Και πριν να φέξει η αυγή , πέρασε στα λημέρια

κ' ο Σουλειμάνης φώναξε τον Καπετάν Μηλιώνη

Χρήστο σε θέλει ο Βασιλιάς , σε θ'ελουν οι Αγάδες

Όσο ν' οΧρήστος ζωντανός , Τούρκο δε προσκυνάει :

Με το τουφέκι τρέξανε να φάγει ο ένας τον άλλον

Φωτιά εδώσαν στη φωτιά , πέφτουν κι' οι δυό στον τόπο .

Και φτάνουμε στην μεγάλη Επανάσταση του 1770 , την Επανάσταση του Ορλώφ όπως είναι γνωστή .

                Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1770

   Οι Ρώσοι απ' τα πρώτα κι' όλας χρόνια της πτώσης της Κωνσταντινούπολης , έδειξαν ενδιαφέρον γιά την τύχη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας . Ο Ιβάν ο Γ' το 1482 είχε παντρευτεί μιά ανηψιά του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου τη Θεοδώρα , κόρη του αδελφού του Θωμά . Και καθώς ο Παλαιολόγος δεν άφησε κληρονόμους , ο Ιβάν θεωρούσε ότι κληρονόμος όλης της Αυτοκρατορίας ήταν η γυναίκα του Θεοδώρα και συνεπώς ήταν προίκα της . Γι' αυτό μ'αλιστα αντικατέστησε τη Ρωσική σημαία με το Βυζαντινό δικέφαλο αετό , ο δε Πέτρος ο Α' ονόμαζε τον εαυτό του Αυτοκράτορα των Ρωσο- Γραικών και στη σημαία του έγραφε ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ .

   Στα 1770 λοιπόν η Αυτοκράτειρα Αικατερίνη η Μεγάλη , παρακινάει τους Έλληνες σε γενικό ξεσηκωμό , με την υπόσχεση ότι θα στείλει αμέτρητο στρατό γιά την απελευθέρωση του γένους και το θρίαμβο της Ορθοδοξίας .

   Αλλά όπως όλοι οι μεγάλοι έτσι κι' αυτή ήθελε να κάνει τις δουλειές της , γιατί βρισκόταν σε πόλεμο με τους Τούρκους και αντίς γιά αμέτρητες δυνάμεις έστειλε τον φίλο της τον Ορλώφ με ένα ισχνότατο σώμα που μόνο στα παράλια έκανε την παρουσία του και με ασήμαντη δράση .Και σαν να μην έφτανε αυτό υπογράφει συνθήκη με πους Τούρκους και αφήνει τους Έλληνες στα κρύα του λουτρού .

   Την εποχή εκείνη , ( 1770 ) , ο Λωπής στο Λιδορίκι , ο Κομνάς Τράκας στα Σάλωνα και ο Γιάννης Καλπούζος στη Λειβαδιά υψώνουν τη σημαία τιυ Σταυρού . Ο Λωρής αφού ξεκαθάρισε τη Δωρίδα απ' τους Τούρκους μπήκε και στη Ναυπακτία και κυρίεψε τη Λομποτινά .

   Ο αρματωλός όμως των Κραβάρων Σουσμάνης το πήρε σν βαρειά προσβολή να μπεί δηλαδή άλλος στο αρματωλίκι του και ζήτησε τη σύμπραξη των Αλβανών να τον διώξει . Αλλά και ο Λωρής το ίδιο έκανε . Μάλιστα προχώρησε σ' όλα τα Κραβαριτοχώρια και ρήμαξε τον τόπο .

   Ο Σουσμάνης τον χτύπησε στη Ζελίτσα και τον σκότωσε , αλλά σε λίγο οι Αλβανοί και του Σουσμάνη και του Λωρή ενώθηκαν και σκότωσαν και το Σουσμάνη . Ανενόχλητοι τώρα πιά οι Αλβανοί πέρασαν απ' το λεπίδι τα περισσότερα χωριά της περιοχής , και της Δωρίδας φυσικά .

   Από το 1770 - 1779 ολόκληρη η Ελλάδα λούστηκε στο αίμα από τους Τούρκους και Αλβανούς και θαύμα πως έζησε η φυλή . Αλλά και οι Τούρκοι δεν πέρασαν καλύτερα απ' τους Αλβανούς . Μέχρι που τους έζευαν στο αλέτρι και τους μαστίγωναν σαν βόδια . Στα 1779 όμως ο Χασάν Πασάς τους πετσόκοψε στην Τρίπολη . Ούτε ένας απ' τις 10.000 που ήταν δεν γλύτωσε .

   Μετά το θάνατο του Λωρή , καπεταναίους τώρα στη Δωρίδα και Παρνασσίδα βρίσκουμε το ξακουστό Βλαχοθανάση απ' τη Βουνιχώρα , το Γεώργιο Ανδρούτσο ( πατέρα του Δυσέα ) απ' τις Λειβανάτες και τον Κόλια απ' το Λιδορίκι .

   Δίνουν μάχες νικηφόρες στην Ιτιά , το Ξεροπήγαδο και στα Πέντε Όρια , στην τελευταία , ο Βλαχοθανάσης α;πό το ένα μέρος κι'απ' τ' άλλο οι Βιδαβιώτες , Ανδρούτσος και Κόλιας , έβαλαν στη μέση τιυς Τούρκους και " τους εθέρισαν ως χόρτα ". όσοι γλύτωσαν με αρχηγό τους το Σελήμ Μπέη , τράβηξαν πανικόβλητοι προς τις Καρούτες και κλείστηκαν σ' ένα ερημοκκλήσι . Μετά τριήμερη πολιορκία αναγκάστηκαν να παραδοθούν κι' αυτοί . Ο μέχρι τότε αγέρωχος Σελήμ τρέμοντας απ' το φόβο του έσκυψε και φίλησε το τσαρούχι του Ανδρούτσου και τον ρωτούσε πόσα φλουριά θέλει να τον αφήσει ελεύθερο . Το παρακάτω τραγούδι μας τα λέει καλύτερα :

Πολλά τουφέκια πέφτουνε ψηλά στα Πέντε Όρνια

Το τι τουφέκια ναν' αυτά και θλιβερά βροντάνε

Μήνα σε γάμο πέφτουνε , μήνα σε πανηγύρι

Μηδέ σε γάμο πέφτουνε , μηδέ σε πανηγύρι

Μον' ο Αντρούτσος πολεμά με Τούρκους κι' Αρβανίτες .

Ακούει μιά ψιλή φωνή απ' το Βλαχοθανάση .

Που είσαι και δε φαίνεσαι , Αντρούτσε ξακουσμένε

Να 'ρθείτε να μας βγάλετε από τους κερατάδες .

Κ' Αντρούτσος εξεκίνησε με το σπαθί στο χέρι

Βλέπει τους Τούρκους πούφευγαν σα γίδια , σα κατσίκια

Άλλοι πήραν τα Σάλωνα κι' άλλοι το Λιδορίκι

Κ' ο Μπέης ο Σελήμ Μπεης πάει κα ' ταις Καρούταις

Κ' επήγε κ' αποκλέιστηκε σ' ένα παλιοκλησάκι.

Δέκα μερούλες πολέμά και δέκα μερονύχτια

Κ' Αντρούτσος τον απόκλεισε , κ' Αντρούτσος τόνε πιάνει .

Τι χάλευες , τι γύρευες Μπέη στα Βιλαέτια ;

Εδώ ν' Αντρούτσος ξακουστός , Αντρούτσος ξακουσμένος

Ποτέ Τούρκο δε σκιάζεται , ούτε και Αρβανίτες

Σκύφτειτου πέρνει τη ποδιά και του φιλέι το χέρι .

Εγώ μαι ο Σελήμπεης , ο ξακουστός ο Μπέης ,

Να μου χαρίσεις τη ζωή ακόμ' αυτή την ώρα ,

Να στείλω μες τη μάνα μου γιά να με ξαγοράσει

Εγώ δεν είμαι γιά φλωριά , δεν είμαι και γιά γρόσια

Μον ' είμ ' Αντρούτσος ξακουστός και θα σε απολύσω

Άντε να πας στο σπίτι σου , πίσω στους εδικούς σου .

   Νέα μάχη δίνεται σε λίγες μέρες στο Μαλανδρίνο όπου νικήθηκαν οι Τούρκοι , αλλά σκοτώθηκαν οι γενναίοι οπλαρχηγοί Κώστας Σουμάνης και Μήτρος Δεδούσης .

   Μετά οι κλέφτες πήγαν να χτυπήσουν τη Ναύπακτο . Είχε ορκιστεί ο Γ.Αντρούτσος να σκοτώσει τον Μουχτάρ Μπέη της Ναυπάκτου επειδή του αιχμαλώτισε και απάνθρωπα σκότωσε τον αγαπημένο ψυχογιό του απ' την Ξυλογαιδάρα . Επέμεινε μάλιστα και πήρε μαζί του και τον πολέμαρχο Βλαχοθανάση που ήταν τότε 70 χρονών :

Σήκω ψυχοπατέρα μου η άνοιξη μας πήρε

να πάμε κα' τον Έπαχτο να κάψουμε σεράγια

και το κεφάλι του Πασά να βάλουμε σημάδι.

Βρε Καπετάνιε άσε με εγέρασα ο καημένος .

   Στη μάχη σκοτώθηκε ο Βλαχοθανάσης γιατί ακάλυπτος όρμησε με το γιαταγάνι του κατά πάνω στους Τούρκους . Άλλη μάχη δίνουν στη συνέχεια οι Έλληνες στη Βίδαβη απ' έξω. Η μάχη κράταγε σκληρή και αιματηρή τρεις ώρες και η πλάστιγγα της νίκης δεν έλεγε να γείρειπρος κανένα . Αίφνης ο Γεώργιος Καραπλής ξιφήρης ορμάει και παίρνει το κεφάλι του Μπέη του Λιδορικίου , ύστερα απ' αυτό οι Τούρκοι το βαλαν στα πόδια .

Η λαική μούσα τραγούδησε κι' αυτή τη νίκη των Ελλήνων με το παρακάτω τραγούδι :

Λάλησε ο κούκος στα βουνά κ' η πέρδικα στα πλάγια

Κι' ακόμα δεν εβγήκανε ψηλά οι Καραπλαίοι

Σαν που να κάνουνε Λαμπρή και το Χριστός Ανέστη ;

Ο Γιάννος στην Αγιά Θυμιά γιατρεύει τις πληγές του

Κι' ο Γιώργος επολέμαγε στη Βίδαβη απ' όξω

Τραβάει ο Γιώργος το σπαθί και σκότωσε το Μπέη

Κ' οι Τούρκοι πέρνουν τα βουνά και με τρομάρα φεύγουν .

Σε άλλη μάχη που έγινε αργότερα στο δρόμο μεταξύ Γλαξειδίου και Πέντε Ορίων σκοτώθηκε και ο Γιώργος Καραπλής , ο αδελφός του ο Γιάννης είχε σκοτωθεί πρωτήτερα :

Μοιρολογούν οι Τούρκισες , κλαίνε οι μπεγοπούλες

Μα κλαίνε και τον Καραπλή τον ξακουσμένο κλέφτη

Τον σκότωσε στον πόλεμο ο σκύλος ο Μανίκας

που τόσα χρόνια φάγανε μαζί ψωμί κι' αλάτι .

   Μετά την αποτυχία της Επανάστασης του Ορλώφ και δω , οι κλεφταρματωλοί καπεταναίοι αδυνάτισαν από παλληκάρια και σκόρπισαν . Ο Αντρούτσος πήγε στα καράβια του Λάμπρου Κατσώνη .  Οι άλλοι οπλαρχηγοί πιάστηκαν σε παγίδα που τους έστησε ο Μπέης των Σαλώνων Τσακή Οβάκη . Τους έταξε θέσεις δερβεναγάδων και τους κάλεσε στα Σάλωνα να τους δώσει τάχα τους διορισμούς τους . Έκανε και όρκους να μην πειράξει κανένα , πήγαν λοιπόν και ο Μπέης τους έκανε το τραπέζι στο Σαράι του. Μετά το γεύμα σ' ένα νεύμα οι τσοχατζαραίοι άρπαξαν τους δύστυχους καλεσμένους και με πυροβολισμούς και ρόπαλα τους σκότωσαν .  Ήταν ο Ηλίας Βιδαβιώτης , ο Θανάσης Βαρελάς απ' τα Πέντε Όρια, ο Αλέξης Καλόγηρος και ο Κώστας Κραβαρίτης .

Εσείς πουλιά της Λιάκουρας κι' αηδόνια του Σαλώνου

Και συ πετρίτη γλήγορε που πας στις Καταβόθρες

Χαιρέτα μου την Κλεφτουργιά το Γιάννη Δυοβουνιώτη

Τούρκους να μη πιστέψουνε κι' Αγάδες Σαλωνίτες

Γιατί πιστεύτηκα κι' εγώ στο γιό του Μουσταφάγα

Και τώρα κοίτομαι στη γη κορμί χωρίς κεφάλι

Δίχως τα παλληκάρια μου και δίχως τ' άρματά μου .

   Παρ' όλα αυτά περί το τέλος της εκατονταετίας 1700-1800 έξω απ' το Λιδορίκι και το Μαλανδρίνο δύσκολα μπορούσε να ξεμυτήσει Τούρκος .

        ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ .

Πάρτε μανάδες τα παιδιά , παπάδες τους Αγίους .

Άστε λεβέντες τ' άρματα κι' αφήστε τα τουφέκια

σκάψτε πλατειά , σκάψτε βαθειά , όλα σας τα κιβούρια

και τ' αντρειωμένα κόκκαλα ξεθάψτε των γονιών σας

Τούρκους δεν επροσκύνησαν , Τούρκοι μη τα πατήσουν...

   Όσο δυνατότερα χτυπάει ο γύφτος το σφυρί του , πάνω στ' αμώνι , τόσο πιό πολύ κλωτσάει αυτό προς τα πίσω, έτσι έγινε και τώρα με τους Έλληνες . Όσοι επέζησαν απ' τις σφαγές των Τουρκαλβανών στα 1770 , αντέδρασαν και γρήγορα ξαναζώστηκαντ' άρματα και βγήκαν κλέφτες στα βουνά .

   Την εποχή εκείνη και μέχρι το 1821 έχουμε στον κόσμο συνταρακτικά επαναστατικά γεγονότα . Πρώτα την ανακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας , στα 1776 , μετά ακολουθεί η Γαλλική Επανάσταση του 1789 , που γκρεμίζει το απολυταρχικό καθεστώς .

   Τα κηρύγματα των Επαναστατών , Ισότητα -Δικαιοσύνη - Αδελφοσύνη , γίνονται συνθήματα εξεγέρσεως όλων των υπόδουλων λαών . Πρώτοι οι Ιταλοί " καρμπονάροι "οργανώνουν στη Γαλλία την απελευθέρωση και ενοποίηση της Ιταλίας . Το παράδειγμα των Ιταλών το μιμούνται και οι Έλληνες στο Παρίσι και ιδρύουν το " Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον " μιά καμουφλαρισμένη οργάνωση που είχε γιά σκοπό τη διάδοση των αρχών της Γαλλικής Επανάστασης μέσα και έξω απ' την Ελλάδα με απώτερο σκοπό την απελευθέρωση .

   Και στο εσωτερικό όμως , ακούσθηκε ο απόηχος της Γαλλικής Επανάστασης και πολλές κρυφές ελπίδες δημιουργούνται στον κόσμο ότι ο Ναπολέων θα διώξει τους Τούρκους .

   Τα βουνά ξαναγεμίζουν κλεφτουργιά και νέος επαναστατικός άνεμος επικρατεί . Διάσημοι κλέφτες και αρματωλοί όπως οι Κατσαντωναίοι , ο Λάμπρος Κατσώνης , ο Γιάννης Σταθάς , ο Παπαβλαχάβας ,ο Νικοτσάρας , ο Γεωργάκης Ολύμπιος , ο Γεώργιος Ανδρούτσος , ο Βλαχοθανάσης , ο Τσαμ Καλόγηρος , οι Κολοκοτρωναίοι και πλήθος άλλοι , μπρος πίσω την εποχή εκείνη , ανεμίζουν τις λερές φουστανέλλες τους στα βουνά ενώ γεμίζει το Αιγαίο με επιδρομικά καράβια που προκαλούν υον τρόμο και κουρσεύουν τα Τούρκικα όπου εμφανίζονται .

   Ο Ρήγας με τα θούριά του , οι κλέφτες με τα καριοφύλια τους και οι τραγουδιστάδες της λευτεριάς με τα κλέφτικα τραγούδια τους διατρανώνουν την απόφαση του γένους ν' αποτινάξει επί τέλους τον αβ΄σταχτο ζυγό .

   Στα 1814 ένα πολύ μεγάλο άλμα γίνεται γιά την οργάνωση του απελευθερωτικού αγώνα . Είναι η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας , γεγονός που έβαλε τα θεμέλια γιά την εξέγερση του 1821 . Στις παραμονές του γενικού ξεσηκωμού των Ελλήνων , η σαπίλα στο Τουρκικό Κράτος φαίνεται πως είχε προχωρήσει σε βαθμό διαλύσεως , Αυτό έγινε αντιληπτό όχι μόνο από τους Έλληνες , αλλά και από άλλους υπόδουλους στους Τούρκους λαούς . Έτσι ο Σουλτάνος την εποχή εκείνη είχε πολλές σκοτούρες στο κεφάλι του .

   Ο Αλή Πασάς επαναστατεί κατά της Κωνσταντινουπόλεως και ζητάει τη βοήθεια των Ελλήνων , οι Έλληνες γιά το δικό τους βέβαια σκοπό του την υπόσχονται ώστε να τον ενθαρρύνουν στην αποστασία του.

   Ο Πασάς της Πτολεμαίδας , οι Δρούσκοι της ανατολής , οι φίλαρχοι Άραβες της Μέκκας και της Μεδίνας , ο Σάχης της Περσίας και οι Σέρβοι επαναστατούν επίσης .

Έτσι φτάνουμε στο 1821 .

   Πριν όμως προχωρήσουμε στην περιγραφή της Επαναστατικής περιόδου , θα αναφερθούμε , με συντομία , γιά τους Αρματωλούς και τους Κλέφτες που ήταν και οι πρωταγωνιστές της .

Πότε θα'ρθεί μιάν άνοιξη θα 'ρθ' ένα καλοκαίρι

γιά να ζωστούμε τ' άρματα και τα χρυσά τσαπράζια

να βγούμε κλέφτες βρε παιδιά , κλεφτες στα κορφοβούνια .

Αράδ' αράδα τ' άρματα στα πεύκα θα κρεμάμε

και θα να στένουμε χορό , και κάθε μας τραγούδι

θα΄ναι βροντή από σύγνεφο , φωτιά απ' αστροπελέκι

θα μας τρομάζουν τα θεριά θα προσκυνούν οι Τούρκοι.

Κ.Κρυστάλλης .

ΑΡΜΑΤΩΛΟΙ ΚΑΙ ΚΛΕΦΤΕΣ .

   Οι οπλαρχηγοί Πανουργιάς , Σκαλτσοδήμος , Διάκος , Κοντοσόπουλος ( Γεράντωνος ) , Σαφάκας , Καλύβας κλπ . ήταν Αρματωλοί - Καπεταναίοι στα διάφορα αρματωλίκια όπως των Σαλώνων , του Λιδορικιού , της Λειβαδιάς και άλλων . Πριν όμως γίνουν αρματωλοί ήταν κλέφτες , ας δούμε όμως τι ήταν οι Αρματωλοί και τι ακριβώς οι Κλέφτες .

         Κ Λ Ε Φ Τ Ε Σ .

   Στην Τουρκοκρατία η λέξη κ λ έ φ τ η ς δεν είχε την ίδια έννοια που έχει σήμερα , δηλαδή του κακοποιού , του κακού , γενικά , ανθρώπου. Αντίθετα είχε την έννοια του παλληκαριού , του λεβέντη , του απροσκύνητου , του σκληρού πολεμιστή . Όσοι δεν μπορούσαν να αντέξουν τη σκλαβιά , άρπαζαν το τουφέκι και έβγαιναν στο..κλαρί ...

" Μάνα σου λέω δεν μπορώ τους Τούρκους να δουλεύω

δεν ημπορώ δεν δύναμαι , εμάλιασε η καρδιά μου ,

θα πάρω το τουφέκι μου να πάω να γίνω κλέφτης ".

   Το τρίστιχο αυτό τα λέει όλα , η κλεφτουργιά άρχισε σχεδόν μαζί με την υποδούλωση του Γένους . Οι Τούρκοι δυνάστες σκότωναν , βίαζαν , άρπαζαν και έκαιγαν συνέχεια , δικαιοσύνη δεν υπήρχε , το δίκιο το είχε όποιος έδινε τα ..περισσότερα . Αυτό ανάγκαζε πολλούς να βγαίνουν στα βουνά , ήταν συγκροτημένοι σε σώματα ( μπουλούκια ) με επικεφαλής τον καπετάνιο . Η πειθαρχία ήταν σκληρή και ολόγος του καπετάνιου Νόμος . Κέντρα των κλεφτών ήταν τα απρόσιτα βουνά .

Βασίλη μ' κάτσε φρόνιμα να γένης νοικοκύρης

για ν' αποχτήσης πρόβατα , γιά ν' αποχτήσης γίδια

χωριά κι αμπελοχώραφα , κοπέλια να δουλεύουν .

Μάνα μ' εγώ δεν κάθομαι να γένω νοικοκύρης

και να 'μαι σκλάβος των Τουρκών κοπέλι των αγάδων .

Φέρε μου τ' αλαφρό σπαθί και το βαρύ τουφέκι

να πεταχτώ σαν το πουλί ψηλά στα κορφοβούνια

να βρω λημέρια των κλεφτών γιατάκια καπετάνιων...

       ΑΡΜΑΤΩΛΟΙ ΚΑΙ ΚΛΕΦΤΕΣ

   Απ' τα βουνά ροβόλαγαν και πολεμούσαν τον Τούρκο , ήταν προστάτες των Ελλήνων , αλλά και αυτών των Οθωμανών , όταν φέρονταν καλά στους Έλληνες , όπως ήταν επίσης σκληροί και σε κάθε Έλληνα Τουρκολάτρη . Ήταν με λίγα λόγια προστάτες των αδικουμένων. Η ζωή τους ήταν ένας συνεχής πόλεμος νύχτα μέρα και τέλειωνε πάντα με βόλι πάνω στη μάχη . Αυτή ήταν εξ' άλλου και η ευχή τους " Καλό βόλι ".

Τρία πουλάκια κάθονταν ψηλά στη Βουνιχώρα

τόνα τηράει τη Λιάκουρα και τ' άλλο την Κωστάρτσα

το τρίτο το καλλίτερο ρωτάει τους διαβάτες .

Διαβάτες που διαβαίνετε στρατιώτες που περνάτε

μην είδατε τσ' αρματωλούς και το Βλαχοθανάση

που γέρασε αρματωλός στους κλέφτες καπετάνιος .

Εψές προψές τον είδαμε στον Έπαχτο απόξω

δυό μέρες επολέμαγε με Τούρκους τρεις χιλιάδες .

Αντρούτσο τι κλειστήκαμε σα ναμαστα γυναίκες

το γιαταγάνι τράβηξε κι ένα γιουρούσι κάνει .

Πέφτουν τα βόλια σα βροχή κανόνια σα χαλάζι

τρεις μπάλες του ερίξανε πικρές φαρμακωμένες

η μιά τον πήρε στο λαιμό η άλλη μεσ' το χέρι

η τρίτη η φαρμακερή τον βρήκε στο κεφάλι .

Κόψετε το κεφάλι μου να 'χετε την ευχή μου

Κι ο Αντρούτσος βγαίνει μιά φωνή πικρή φαρμακωμένη

παιδιά τραβάτε τα σπαθιά κι αφήτε τα τουφέκια

να μη μας πάρει η Τουρκιά του βλάχου το κεφάλι

που γέρασε αρματωλός στους κλέφτες καπετάνιος .

Και ο Ανδρούτσος μοιρολογώντας το χαμό του γεροκλέφτη λέει :

Πέντε παιδιά μου σκότωσαν και το Βλαχοθανάση

πέντε πλευρά μου τσάκισαν και τη δεξιά μου πλάτη ...

   Στις κακουχίες οι κλέφτες ήταν σκληροί και τρομεροί στον πόλεμο . Γνώριζαν και το τελευταίο λιθαράκι στα βουνά και έτσι πετσόκοβαν πάντοτε πολλαπλάσιους Τούρκους . Μακρυά όμως απ' τα σπίτια τους , ζούσαν ζωή σκυλίσια . Το γνωστό δημοτικό τραγούδι το λέει με τρόπο σπαραχτικό .

Μαύρη ζωή που κάνουμε εμείς οι μαύροι κλέφτες

ποτέ μας δεν αλλάζουμε και δεν ασπροφορούμε .

και αλλού πάλι...

Παιδιά μ' σα θέλτε λεβεντιά και κλέφτες να γενήτε

εμένα να ρωτήσετε πως τα περνούν οι κλέφτες

Σαράντα χρόνια έκανα στους κλέφτες καπετάνιος

ζεστό ψωμί δεν έφαγα , ζεστό και χοβολίσιο

όλη μερούλα πόλεμο το βράδυ καραούλι .

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ .

   Όλοι ξέρουμε ότι στο Μωριά η Επανάσταση επίσημα κηρύχτηκε στις 25 Μαρτίου 1821 . Στην Αγία Λαύρα , τη μέρα του Ευαγγελισμού και μετά τη λειτουργία ο Επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε τη σημαία της Επανάστασης .

   Ας δούμε όμως πότε και πως κηρύχτηκε η Επανάσταση και στη Στερεά Ελλάδα , γιά τη Δωρίδα θα μιλήσουμε ξεχωριστά .

   Ζυγώνοντας η 25η Μαρτίου , όλοι οι Έλληνες περίμεναν το σύνθημα να πέσουν απάνω στον τύραννο . Η Λειβαδιά τότε ήταν η πιό τρανή πόλη της Ελλάδας μετά τα Γιάννενα , είχε πάνω από 10.000 ψυχές , απ' αυτές 6.000 ήταν Έλληνες , 2.000 Τούρκοι και οι υπόλοιποι Αρβανίτες , Εβραίοι και άλλοι . Η Αθήνα ήταν ένα χωριό με 2-3.000 . Από τη Λειβαδιά λοιπόν έπρεπε να ξεκινήσει ο αγώνας γιά να πετύχει .

   Έτσι στις 23 Μαρτίου ο Θανλασης Διάκος , που ήταν καπετάνιος στο αρματωλίκι της Λειβαδιάς , στέλνει το πρωτοπαλλήκαρό του , το Βασίλη Μπούσγο , ένα ατρόμητο πολεμιστή, με γράμματα στους άλλους καπεταναίους της Ρούμελης και με την εντολή να περάσει και στο Μωριά να δει τους οπλαρχηγούς και να πάρει οδηγίες .

   Φτάνει ο Μπούσγος στην Αράχωβα , βρίσκει τον Παπαλεξαντρή , πάει μετά στα Σάλωνα βρίσκει τον Πανουργιά και φεύγει γιά το Γαλαξείδι . Βρίσκει εκεί τους προεστούς δίνει και σ΄αυτούς γράμματα του Διάκου και τους ζητάει καίκι να περάσει πέρα .

- Γύρνα πίσω μαύρε μου , του λένε , ο Μωριάς καίγεται και του δείχνουν τα καράβια που έρχονταν εκείνη την ώρα απ' το Αίγιο γεμάτα Τούρκους που είχαν συνθηκολογήσει και έφευγαν προς τη Ρούμελη ελεύθεροι .

   Γυρίζει τρέχοντας ο Μπούσγος να φέρει τη χαρμόσυνη είδηση στο Διάκο . Φτάνει στο χάνι του Ζεμενού κατά τα μεσάνυχτα , βρίσκει μέσα να κοιμούνται δυό Τούρκοι ταχυδρόμοι . Αμέσως πονηρεύτηκε πως αυτοί κάποιο μαντάτο πήγαιναν στον Βοεβόδα της Λειβαδιάς . Καιρό δεν χάνει , παραλαβαίνει αυτός τον ένα κι ο συνοδός του τον άλλο και τους κόβουν τα κεφάλια . Ψάχνει και βρίσκει απάνω τους γράμμα του Πασά των Σαλώνων προς τον Πασά της Λειβαδιάς που του έλεγε ότι οι Γκιαούρηδες ξεσηκώθηκαν και να λάβει τα μέτρα του .

   Τρέχει αμέσως στη Λειβαδιά και το δίνει στο Διάκο , δεν υπήρχε καιρός γιά χάσιμο . Μαζεύει ο Διάκος τους προεστούς σε συμβούλιο το πρωί . Εν τω μεταξύ όμως μαθαίνει ο Βοεβόδας Χασάν το φόνο των δύο Τούρκων απ' τον Μπούσγο και στ'ελνει να τον φωνάξει , αντί όμως γι' αυτόν πάει ο Διάκος .

  - Αυτός ο σκύλος ο Μπούσγος , λέει ο Πασάς , σκότωσε δυό βασιλικούς ανθρώπους και θα του πάρω το κεφάλι τώτα .

  - Τι λες Πασά μου , ο Μπούσγος δεν έφυγε στιγμή από δίπλα μου , τον παίρνω απάνω μου , απαντά ο Διάκος .

  - Και ποιός ωρέ χάλασε τους ανθρώπους μου ;

  - Που να ξέρω ...και κάνει πως σκέφτεται .

  - Τι σκέφτεσαι ωρέ τζάνουμ Διάκο καπετάν ;

  - Να Πασά μου , ποιός άλλος , εκείνος ο ζορμπάς ο Δυσέος , αυτός έμαθα πως κάνει κατά δω με 7.000 και θα χαθούμε όλοι μας...

   Τρόμος έπιασε τον Πασά στο άκουσμα του Δυσέα Αντρούτσου .

  - Και τι θα κάνουμε τώρα ωρέ Διάκο ;

  - Εγώ λέω , απαντάει ο Διάκος , να μου δώσεις ένα χαρτί να πάω στα γύρω χωριά να μαζώξω ανθρώπους και να τον βαρέσω .

   Του δίνειο Χατζή Χασάν Πασάς το χαρτί κι' έτσι ο Διάκος επίσημα έκανε στρατολογία όχι βέβαια γιά τον Χασάν αλλά γιά τον εαυτό του . Ταχύτατα συγκέντρωσε ως χίλια τουφέκια .

   Παίρνει τους προεστούς της Λειβαδιάς και νύχτα πάει στο Μοναστήρι του 'Οσιου Λουκά στο Δίστομο , εκεί τον περίμεναν ο Επίσκοπος Σαλώνων Ησαίας και οι οπλαρχηγοί Δυοβουνιώτης , Πανουργιάς και άλλοι , έγινε συμβούλιο και αποφασίστηκε αμέσως χωρίς καμιά καθυστέρηση να σηκλωσουν τ' άρματα , γιατί ο Πασάς θα είχε μάθει τα καθέκαστα γιά το Μωριά κι' η Λειβαδιά δεν τους χώραγε πιά .

   Ξημέρωνε 27η Μαρτίου 1821 , πρωί-πρωί έγινε λειτουργία απ' το Δεσπότη Ησαία στην εκκλησία του μοναστηριού και μετά δοξολογία . Ο Ησαίας κρατώντας στο ένα χέρι το σταυρό και στ' άλλο τη σημαία έκανε δέηση γιά την απελευθέρωση του γένους . Οι λυγμοί έπνιγαν τη φωνή του , μετά κοινώνησαν όλοι και βγήκαν στο προαύλιο , εκεί ο Ησαίας με τη σημαία στο χέρι ευλόγησε ένε-ένε τα παλληκάρια που του φιλούσαν το χέρι και τη σημαία . Φιλήθηκαν ο ένας με τον άλλο πήραν συχώρεση και ορκίστηκαν η να λευτερώσουν την πατρίδα η να πεθάνουν...

   Χωρίς χρονοτριβή οι καλόγηροι μαζί με τους Στειριώτες όρμησαν και πετσόκοψαν τους Τούρκους στο Δίστομο ενώ ο Διάκος τράβηξε κατά τη Λειβαδιά...

Β Ο Υ Κ Ο Λ Ι Κ Ο

Β Ο Υ Κ Ο Λ Ι Κ Ο

 

 

Πότε θανάρθει η άνοιξη ,
θανάρθει..καλοκαίρι ,
να περπατήσω τα βουνά ,
ψηλά στις ..κορφοράχες..
να πιώ νερό στα δίστρατα ,
χιονόνερο στις βίγλες
να σιγαρμέξω ευωδιές ,
στα δροσερά λειβάδια ,
κι' ανάλαφρα να κοιμηθώ
στων ελατιών τον ίσκιο...
              *
Να σιγοκλαίει η πέρδικα ,
ν' αγκομαχάει ..ο κούκος ,
κι' ο σταυραητός..περήφανα
να ψηλοαγναντεύει ,
τις στράτες , τ' αγριορούμανα ,
και τις...κοντοραχούλες .
               *
Να πάρω τον ανήφορο
στον έλατο , να φτάσω ,
διαβαίνοντας τις Κορομπλιές ,
Κακώνη και Σπιθάρια ,
πουν' τα Τσιανταίϊκα μαντριά
κι' οι στρούγκες των Φουσκαίων ,
και να κονέψω , απόγιομα ,
στο Κόκκινο το Χούμα...
                 *
Πούχουν μαντριά , ο Τρόχαλος ,
ο Αβγός , κι' ο Αντρεούλας ,
κι' αντάμα να καθήσουμε
στου κονακιού τ' απόσκιο...
                  *
- Σίμπα Αντρεούλα τη φωτιά ,
φέρε μας γιοματάρι ,
το κοντοσούφλι γύρναγε ,
μην τύχει και μας...πάρει ...
- Φέρ' το καρβέλι , το τυρί ,
κοσμάρ και ψιμοτύρι ,
και πιάσε κάνα..παλιακό
του τραπεζιού..τραγούδι ...
                 *
- Και συ ορέ Μήτσο Τρόχαλε ,
λάλα και τη...φλογέρα ,
και ρίξε με τον ..παλιογκρά
πεντ' έξι στον αγέρα....
ν' ανασαλέψουν τα...σκυλιά
ν' αρχίσουν ν' αλυχτάνε ,
να μαζωχτούνε τ' άγρια ,
του λόγγ' όλα τα ζ'λάπια ,
να καμαρώσουν ..λεβεντιές
πως πίνουν , πως...γλεντάνε ,
να μη χορταίν' τα μάτια τους
να μας ..κρυφοκοιτάνε.........K .-
Γκιώνα   22-5-2006

  Φλεβάρης του 1931 , Λιδορικιώτες τσοπάνηδες γύρω απ' το ταψί με την πίτα , σβήνουν την πείνα τους .


  Kώστας Ευθ. Καψάλης

  Λιδορίκι

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ ΜΑΤΙΑ..

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ ΜΑΤΙΑ..

 
 
Στα μάτια σου , διαβάζω πάντα το..φθινόπωρο ,
έτσι , όπως ταξειδεύω μοναχός , μες στη γλυκειά..μελαγχολία ,
με το παλιό μου , το πολύπαθο , μικρό..σκαρο ,
παραδομένος , στων φαιών χρωμάτων την εξαίσια ..πανδαισία ..
                    *                *
Στ' απέραντα τα καστανά σου πέλαγα 'ρμενίζω ,
χωρίς σκοπό ..συγκεκριμένο , δίχως ρότα , και χωρίς προορισμό ,
δεν έχω τίποτα , να περιμένω , το... γνωρίζω ,


μα δεν μπορώ να κάνω πίσω , σ' το ταξείδι αυτό , το δίχως..γυρισμό..
                   *                 *
Μάτια του φθινοπώρου , που το χρώμα σας δεν ξέρω ,
μέσα σας , ταξειδεύω αδιάκοπα , σ' αγνωστους τόπους , μακρινούς ,
άμποτε , μέσα στο φθινόπωρο , την άνοιξη να φέρω ,
στην περιπλάνησή μου αυτή , στους λιγοστούς, π' απόμειναν καιρούς..Κ.-


Κώστας Ευθ. Καψάλης
Λιδορίκι

Η Ελλάδα, δεν πέθανε ακόμη!

Του Δημήτρη Ιατρόπουλου

Συνέλληνες, οφείλουμε Όλες και Όλοι, να αμυνθούμε! Ως μονάδες, ως μέλη της οικογένειάς μας, και ως κύτταρα της κοινωνικής ομάδας που ανήκουμε, εξοστρακίζοντας πρώτα-πρώτα από πάνω μας, τη στημένη φρίκη «Αυτών», με το καθεβραδινό τους τηλεπαραμύθιασμα.
Πρέπει να μιλήσουμε επιτέλους με τη συνείδηση μας. Και να θυμηθούμε ότι σε καιρούς Εθνικής Συμφοράς, όπως αυτή που τώρα πάλι μας ετοιμάζουν οι Εσχατοπροδότες, γινόμαστε οι Έλληνες μια γροθιά, ανοίγουμε την αγκαλιά μας στο διπλανό μας, σε μια πρωτόγνωρη συνάθροιση Πολιτών, και όχι πια «πελατών», οποιουδήποτε Αλήτη.
Κι αυτή η «βουβή» κουβέντα μεταξύ μας, η εξαγριωμένη, (και όχι μελοδραματικά «παραπονεμένη»), θα ακουστεί ως χθόνιο ρεύμα ενός τεράστιου κύματος που πλησιάζει τα τείχη της πόλης υπόγεια, συγκλονιστικά, ορατό στα σκοτεινιασμένα μάτια και το ατσάλινο πρόσωπο του Έλληνα Πολίτη, που βλέπει πως έρχεται η ώρα του να μετρηθεί με τη μοίρα του.. Θα γίνει χιονοστιβάδα.
Και οι κρατούντες όλων των θώκων και των αποχρώσεων του Σαπισμένου πια Συστήματος, που σφετερίστηκαν την Πατρίδα και κερδοσκοπώντας ξεσαλωμένοι, ασύστολα απειλούν, όχι πλέον μόνο το εισόδημα ή τον πολιτισμό μας, αλλά κυριολεκτικά την ίδια τη ζωή μας, θα νιώσουν ότι «Κάτι» πολύ μεγάλο «έρχεται».
Πολλοί απ αυτούς θα αντιδράσουν σπασμωδικά, καρφώνοντας ο ένας τον άλλο και ικετεύοντας το Κοινόν των Ελλήνων για επιείκεια, άλλοι θα συνεχίσουν την πλύση εγκεφάλου από τα συγκεκριμένα Μίντια που ελέγχουν η συνεργάζονται, ενώ κάποιοι θα πασχίσουν δραπετεύοντας πανικόβλητοι, να εξασφαλίσουν εαυτούς και συγγενείς και φίλους.
Όμως η Ώρα της Κρίσης, δεν θα ανήκει πια στις Ερινύες, όπως μέχρι σήμερα, αλλά στη Νέμεσι. Κι όσα εμπόδια κι αν μαγειρέψουν «Αυτοί», με όση καταστολή κι αν απειλήσουν, όσες δημοσκοπήσεις κι αν στήσουν, όσες προβοκάτσιες κι αν κατασκευάσουν, όσες ψευτοειδήσεις κι αν περάσουν μπροστά για ξεκάρφωμα, όσες «αυτοκριτικές» περί την «Κάθαρση» κι αν εφεύρουν, το βουβό ποτάμι τελικά θα ξεσπάσει σε χείμαρρο που δεν γυρίζει ποτέ πια πίσω!
Όπου νάναι, θυμηθείτε με, θα εμφανιστούν αυθόρμητα, και θα ενωθούν μεταξύ τους καταλυτικά, νέοι άνθρωποι, νέοι εκπρόσωποι του λαού αυτού, καινούριοι, εμπνευσμένοι, άφθαρτοι πατριώτες, με αίσθηση των δεδομένων και γνώση των συγκυριών.
Και θα στήσουν το εντελώς καινούριο σκηνικό που χρειάζεται αυτή η χώρα. Και θα αναγκάσουν τους πάντες να ακολουθήσουν το ρεύμα.
Συνέλληνες, η Ελλάδα δεν πέθανε ακόμη! Ας την πάρουμε στα χέρια μας, Εδώ και Τώρα, γιατί είναι μόνο Δική μας, και καθόλου όλων αυτών των καθικιών, που αποπειρώνται να μας πετάξουν, στην καλύτερη περίπτωση στην άκρη της Ιστορίας, και στη χειρότερη, στο βάθος ενός τεράστιου ομαδικού τάφου..
Μια Νέα Φιλική Εταιρία, είναι μονόδρομος πια, για τη μοίρα μας...

TO..KAΛΟΥΠΙ ΤΟΥ..ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΗ..

TO..KAΛΟΥΠΙ ΤΟΥ..ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΗ..

 

ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΙΚΕΣ...ΙΣΤΟΡΙΕΣ...

 
 

   Ο Μαστρογιάννης , αριστερά , με τον Ανδρέα Δελενίκα..



Όλοι οι παλιoι Λιδορικιώτες , φίλοι μου , γνώριζαν και θυμούνται τον αείμνηστο Παπαβασίλη , το γιατρό , που ήταν πραγματικό ..περιβόλι , με τα πειράγματα και τις ατάκες του , εμείς δε οι μικρότεροι , ακόμα περισσότερο γιατί όσο μασ αγαπούσε τόσο μας πείραζε και μας παίδευε , καλοπροαίρετα , πάντα .
Μιά μέρα λοιπόν ο Παπαβασίλης , βλέποντας το σχωρεμένο το μαστρο - Γιάννη Κατσώνη , που ήταν πολύ καλός σιδεράς την εποχή εκείνη , τον φώναξε και του λέει , με το δικό του πάντα τρόπο : " Ε ..ωρέ Γιάννη ! όλου του κόσμου τα εργαλεία φτιάχνεις , κείνο το δικό μου γιατί δεν το φτιαχνεις .." , σημειωτέον , ότι ο γιατρός τότε είχε ήδη μπει στην...εφηβεία της ωριμότητας .
Ο Μαστρογιάννης , λοιπόν δεν έχασε καιρό , και του απάντησε , αμέσως : " Ναι γιατρέ μου , εμείς ένα γιατρό έχουμε , έτσι θα τον αφήσουμε , θα στο φτιάξω...
Αλλά ξέρεις , άνθρωπος είμαι , φοβάμαι μη και κάνω κάνα λάθος , γι' αυτό στείλε μου το...καλούπι καμιά ..βδομάδα στο σπίτι να καλο..πάρω τα μέτρα !!! "
Κόκκαλο ο Παπαβασίλης , κι' ούτε κουβέντα ξανά γιά το..καλούπι.........Κ.Κ.-

Πέμπτη, 27 Ιανουαρίου 2011

Θετική κατάληξη για την πορεία του έργου ¨ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΟΡΝΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ

 

ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ






Θετική κατάληξη για την πορεία του έργου ¨ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΟΡΝΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ¨ είχε η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 26 Ιανουαρίου της αντιπεριφερειάρχη Φωκίδας Γιώτα Γαζή, του Δημάρχου Δωρίδας Γιώργου Καπεντζώνη, με τον Ειδικό Γραμματέα Υδάτων κ. Ανδρέα Ανδρεαδάκη, υπηρεσιακούς παράγοντες της αντιπεριφέρειας και της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων του ΥΠΕΚΑ.
Εξετάστηκε και λύθηκε το κρίσιμο θέμα του αποδέκτη των εκροών της Εγκατάστασης...
Επεξεργασίας Λυμάτων, για το οποίο θα υποβληθεί μαζί με το φάκελο των δικαιολογητικών πλήρης οικονομοτεχνική και περιβαλλοντική τεκμηρίωση της επιλογής για διάθεση των εκροών στον ποταμό Μόρνο, στα κατάντη του φράγματος.
Κύρια θέματα της συνάντησης ήταν οι διαδικασίες και απαιτούμενες ενέργειες για την υποβολή πρότασης προκειμένου να ενταχθούν και χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο του Άξονα Προτεραιότητας 2 «Προστασία και Διαχείριση Υδατικών Πόρων» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» τόσο η εκπόνηση της μελέτης όσο και η κατασκευή του έργου, αλλά και η απόκτηση των απαραίτητων χώρων, σύμφωνα με την πρόσκληση 2.11 του παραπάνω προγράμματος. Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας με το Δήμο Δωρίδας θα υποβάλουν μέχρι 31-3-2011 πλήρη φάκελο με τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά για την ένταξη και χρηματοδότηση των παραπάνω. Το κόστος της μελέτης ανέρχεται σε 810.352?, ενώ το κόστος του έργου προϋπολογίζεται καταρχήν σε 22.000.000 (συμπεριλαμβανομένου και του ΦΠΑ), ενώ το κόστος για την απόκτηση των χώρων θα οριστικοποιηθεί με την πρόοδο της μελέτης.
Μετά τα παραπάνω η όλη διαδικασία εκπόνησης της μελέτης εξελίσσεται κανονικά και αναμένεται η υποβολή της Προμελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα στο τέλος Ιανουαρίου 2011.



K.K.-


Πηγή Iteanet

Προβοκάτορες και Γιακωβίνοι

ΣΤ. ΚΑΤΡΑΝΙΔΗΣ | Τετάρτη 26 Ιανουαρίου 2011 [ 21:27 ]
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=6&artid=380648&dt=26/01/2011#ixzz1CJLCiNRO

Το πρώτο βραβείο της τέλειας προβοκάτσιας κερδίζουν όσοι συνέλαβαν, οργάνωσαν και εκτέλεσαν το εγχείρημα της κατάληψης της Νομικής Σχολής.

Πράγματι, είναι εξαιρετικά δύσκολο, με μια κίνηση, να μπορείς να πετύχεις τόσα πολλά, να οδηγείς απελπισμένους ανθρώπους στην παραβατικότητα και την ανομία, να διατείνεσαι ότι υπερασπίζεται τα δίκια τους ενώ το μόνο που διασφαλίζεις είναι ότι στο τέλος, θα είναι οι μόνοι που θα πληρώσουν το μάρμαρο, να ενισχύεις τα αισθήματα φόβου καιανασφάλειας των πολιτών, που δικαιολογημένα, ως τελευταίο καταφύγιο θα αναζητήσουν την αυστηρή προστασία του κράτους και την άτεγκτη επιβολή των νόμων, να προβοκάρεις τη συζήτηση για το μεταναστευτικό, κι αυτό την ώρα που νεοφασιστικές και ρατσιστικές αντιλήψεις ακούγονται όλο και πιο δυνατά, αδιαφορώντας μάλιστα ότι, στις τελευταίες δημοτικές εκλογές το μήνυμα, από κάποιες γειτονιές της Αθήνας, μπορεί να ήταν, τραγικό, δυσάρεστο, ίσως αποκρουστικό, αλλά προ πάντων ήταν σαφές!

Κι από την άλλη, με την ίδια κίνηση, ως απόλυτος προβοκάτορας, να καταφέρνεις, να υπερασπίζεσαι τάχατεςτο άσυλο ενώ είσαι ο πρώτος που το καταπατεί, οδηγώντας στην πλήρη αμφισβήτηση και τελική κατάργησή του, να δημιουργείς ένα ακόμα αδιέξοδο, μια απαράδεκτη αν και μονοδιάστατη εικόνα για τα συμβαίνοντα στα Πανεπιστήμιά μας, να «παίζεις» με το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων, αναδεικνύοντας τους Πρυτάνεις ως ανίκανους και δειλούς να διαχειριστούν τα του οίκου τους. Κι όλα αυτά σε μια συγκυρία, όπουτο Δημόσιο Πανεπιστήμιο βάλλεται.

Όπου, ορισμένες πράγματι υπαρκτές αρνητικές πτυχές του αναδεικνύονται με σκοπό όχι τη βελτίωση αλλά τον πλήρη εξευτελισμό του. Όπου, το όποιο θετικό έργο, σκόπιμα συσκοτίζεται ή τίθεται εν αμφιβόλω. Όπου, χωρίς δισταγμό, εκδικητικές, γιακωβίνικες μέθοδοι επιστρατεύονται με σκοπό την κατασυκοφάντηση και πλήρη αποδόμησή του. Όπου όλα αυτά, σε κάθε εκδοχή ολοκληρωτικής πρακτικής, θεωρούνται απαραίτητες προϋποθέσεις για την επερχόμενη. αναβάθμισή του.

Είναι απολύτως αδιάφορο αν όλοι αυτοί οι κύριοι, εμπνευστές της κατάληψης της Νομικής θα μπορούσαν να διεκδικήσουν το πρώτο βραβείο πολιτικής βλακείας. Το σίγουρο είναι πως αποτελούν τους απόλυτους πρωταθλητές σε όρους πολιτικής ανηθικότητας. Ακόμα κι αν η απελπισία αποτελεί ελαφρυντικό και για τους πιο βαριά παρανομούντες, η εκμετάλλευσή της συνιστά επονείδιστη πράξη πολιτικού καιροσκοπισμού. Κι απ΄ ότι φαίνεται, αδιαμφισβήτητης εμβέλειας και διασποράς.

Ο κ. Στ. Κατρανίδης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=6&artid=380648&dt=26/01/2011#ixzz1CJLJ7opi

ΤΑΜΑΤΑ ..ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ..ΠΛΗΓΕΣ..

ΤΑΜΑΤΑ ..ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ..ΠΛΗΓΕΣ..

 
Όσα  π' τα όνειρά μου , ξέμειναν στο χρόνο και δεν ..έστρεξαν ,
κι' έμειναν , στης ψυχής μου κάποια άκρη..ξεχασμένα ,
τάματα ..γίναν..

                     *                           *
Οι πόθοι , οι αλύτρωτες οι αγάπες , τα ταξίδια του κορμιού ,
στου έρωτα τα εξωτικά τοπία , τα ονειρεμένα ,
γίναν ..τραγούδια .

                    *                            *
Οι αναμνήσεις οι γλυκές , που στο φευγιό του χρόνου άντεξαν
και..ρίζωσαν , καρφιά απ' το χρόνο σκουριασμένα ,
γίναν ..πληγές ..

                         *                             *
Μονάχα , τα ταξίδια μου , τα μυστικά , ποτέ δεν μ' εγκατέλειψαν ,
πιστή μου συντροφιά , στο πέρασμα του χρόνου ,
πόνος ..γλυκός..


 Kώστας Ευθ. Καψάλης

 Λιδορίκι

 

                           ΠΕΡΙ ... ΑΣΥΛΟΥ  ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΤΙΝΩΝ ...



   Το θέατρο του παραλόγου , ζούμε αυτές τις μέρες , αγαπημένοι μας φίλοι , με τα " παιχνίδια " που παίζονται στην πλάτη αυτών των ταλαίπωρων λαθρομεταναστών , που " βρήκαν στέγη " , άκουσον άκουσον , στη Νομική σχολή , βέβαια το βρήκαν είναι εντελώς..τελείως ..ανέκδοτο , αφού είναι πια , γνωστό τοις πάσι , πως εκεί τους οδήγησαν κάποιοι καταπατώντας κάθε έννοια δημοκρατίας αλλά και ανθρωπιάς .
  Κάποιοι μονοπώλησαν την ευαισθησία και την ανθρωπιά , απλά και μόνο για να μένουν στην επικαιρότητα . Δεν αναγνωρίζουμε σε κανένα , αγαπημένοι μας φίλοι αυτή τη " θλιβερή " μονοπώληση , με ταπεινά μάλιστα κίνητρα και ελατήρια , δεν δεχόμαστε μαθήματα ευαισθησίας από κανένα , και μάλιστα απ' τους κυρίους αυτούς .
  Βέβαια , δεν είναι και ιδιάτερα ευχάριστο το θέαμα που παρουσιάζει το κράτος και η Κυβέρνηση στην προκειμένη περίπτωση , σερνόμενο πίσω απ' τις ενέργειες αυτών των ανθρώπων , που τελικά θα αποβούν εις βάρος αυτών των καταταλαιπωρημένων συνανθρώπων μας , που ψάχνουν να βρούνε στον ήλιο μοίρα .
   Απ΄το σημείο όμως αυτό , μέχρι το σημείο που έφτασαν τα πράγματα , υπάρχει μεγάλη απόσταση , κι' αυτό έχει κυριολεκτικά εξαγριώσει όλους τους Έλληνες , πλην αυτών των έλαχίστων  " τουριστικών ..πρακτόρων " που κανόνισαν τη διακίνηση των θυμάτων , γιατί για θύματα πρόκειται , κλείνοντάς τους και.." ξενοδοχείο " , σε Πανεπιστημιακή αίθουσα .
   Απ΄την άλλη , η ελαχίστη αυτή μειοψηφία , μας κάνει και μαθήματα Νομικής συμπεριφοράς , ερμηνεύοντας , όπως θέλουν τους περί ασύλου Νόμους . Και εδώ , δεν αναγνωρίζουμε σε κανένα να μας εξηγήσει τα περί ασύλου , γνωρίζουμε τι ακριβώς είναι το άσυλο , τι ακριβώς σημαίνει η λέξη άσυλο , όπως επίσης και μπορούμε να διακρίνουμε τη διαφορά μεταξύ , ασύλου , πολιτικού ασύλου και , φυσικά , Πανεπιστημιακού ασύλου .
   Ατύχησε ο κ. Γλέζος με τις..γνωμοδοτήσεις του , αλλά..ηθελημένα μάλλον , γιατί δεν μπορούμε να πιστέψουμε πως κάνει τόσο ..χοντρό λάθος . Για ..." πάσα ενδεχόμενον " όμως , όπως λένε και οι..εγγράμματοι , δίμουμε παρακάτω ΞΕΚΑΘΑΡΑ ΤΙΣ  ΕΝΝΟΙΕΣ : ΑΣΥΛΟ - ΠΟΛΙΤΙΚΟ  ΑΣΥΛΟ ΚΑΙ  ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΑΣΥΛΟ , όπως τουλάχιστον τις αναφέςρουν έγκυρες εγκυκλοπαίδειες . Όσο για τις δηλώσεις του κ. Γλέζου , δεν ΄θα θέλαμε να τις σχολιάσουμε , θα θέλαμε όμως να ρωτήσουμε τον κ.Γλέζο και όλους τους άλλους που συνέδραμαν , αλλά και σιγοντάρουν , αυτές τις ενέργειες , αν , έχουν καταλάβει τι κάνουν μ΄αυτές , και σε τι κινδύνους εκθέτουν τη χώρα μας , με το να λένε αυτά που λένε ...
   Ας το καλοσκεφτούν και να αναθεωρήσουν πριν είναι πολύ αργά...
   Σας δίνουμε τις δηλώσεις του κ. Γλέζου και παρακάτω τα περί ΆΣΎΛΟΥ - ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΑΣΎΛΟΥ ΚΑΙ..ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΎ , φυσικά ..
   Καλό  σας  βράδυ .......Κ.Κ.-
 

Μανώλη Γλέζος : Ασυλο - προσφυγή κάθε αδικημένου.

Ο Μανώλης Γλέζος με αφορμή τις αντιδράσεις για την κατάληψη της Νομικής από μετανάστες δηλώνει ότι το πανεπιστημιακό άσυλο καθιερώθηκε όχι μόνον ως χώρος ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, αλλά ως άσυλο - προσφυγή κάθε αδικημένου
Ολόκληρη η δήλωση του Μανώλη Γλέζου
"Όσο σκεπτικισμό κι αν δημιουργεί η προσφυγή των μεταναστών, να αναζητήσουν άσυλο στη Νομική Σχολή, είμαι υποχρεωμένος να δηλώσω τα παρακάτω:
Το άσυλο, ως απαραβίαστος χώρος, επινοήθηκε ως ιδέα, ως πράξη κι εφαρμογή και ως λέξη από τους αρχαίους Έλληνες.
Παραμένει ως αδιαπραγμάτευτη κατάκτηση των αρχών του δικαίου, ως ...
η πιο ανθρωπιστική ιδέα στην πορεία της ανθρωποποίησης του ανθρώπου.Το Πανεπιστημιακό άσυλο καθιερώθηκε, ιδιαίτερα, μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, όχι μόνον ως χώρος ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, αλλά ως άσυλο - προσφυγή κάθε αδικημένου.
Οι μετανάστες προσφεύγουν σ' αυτό, για να επιστήσουν την προσοχή στο πρόβλημά τους. Δουλεύουν χρόνια τώρα στη χώρα μας και τους εκμεταλλεύονται οι πάντες, χωρίς να ρωτούν αν είναι παράνομοι.
Επιτέλους! Πρέπει το μεταναστευτικό πρόβλημα, από ελληνικό να γίνει ευρωπαϊκό".
 
             ΑΣΥΛΟ
   Στην αρχαιότητα άσυλο νομαζόταν κάθε ιερός χώρος ο οποίος παρείχε στον επισκέπτη του το δικαίωμα συλίας , δηλαδή ττης αποφυγής των επιπτώσεων της ανθρώπινης δικαιοσύνης , εφόσον τη ζητούσε .
   Στο νεότερο δίκαιο ά. ονομάζεται η προστασία που παρέχει το κράτος στους ξένους που εισέρχονται στα όρια του εδάφους του για να αποφύγουν τη δικαιοσύνη ή το πολιτικό καθεστώς της πατρίδας τους .
 
                  
             ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ  ΑΣΥΛΟ
   Το απαραβίαστο όλων των χώρων των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων από τις κρατικές αρχές . Η ασυλία αυτή αναγνωρίστηκε για την κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας , της ελεύθερης επιστημονικής έρευνας και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών .
   Η διαφύλαξή του επαφίεται στην ελεύθερη βούληση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας , ενώ ααπαγορεύονται οποιεσδήποτε διακρίσεις , ιδεολογικές , κοινωνικές ή φυλετικές , κατά την παροχή ασύλου , οι οποίες παραβιάζουν τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα του πολίτη .
   Το άσυλο μπορεί να αρθεί μόνο με την άδεια του αρμόδιου οργάνου του πανεπιστημίου ή όταν διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής . Το αρμόδιο όργανο για την άρση του ασύλου είναι τριμελές και αποτελείται από τον πρύτανη , έναν εκπρόσωπο του διδακτικού - ερευνητικού προσωπικού και έναν εκπρόσωπο των φοιτητών . Αποφασίζει με ομοφωνία και σε περίπτωση διαφωνίας συγκαλείται εκτάκτως η Σύγκλητος του ΑΕΙ την ίδια ημέρα , προκειμένου να αποφασίσει . Η απόφαση λαμβάνεται με πλειοψηφία των 2/3 του συνόλου των παρόντων .
   Οι παραβάτες της κατάλυσης του ασύλου τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών μετά από εγκληση του ανωτέρω οργάνου . Κατάλυση του ασύλου στη νεότερη ελληνική ιστορία έγινε στις 17 Νοενβρίου 1973 , στο Πολυτεχνείο , κατά τη διάρκεια της φοιτητικής εξέγερσης .

                   ΠΟΛΙΤΙΚΟ  ΑΣΥΛΟ
   Η παροχή ασύλου από κράτος σε πολίτη άλλης χώρας , επιδή διώκεται ή επειδή υπάρχει δικαιολογημένος φόβος να διωχθεί απο το κράτος του λόγω καταγωγής , της εθνικότητας , της θρησκείας ΄, της κοινωνικής τάξης ή των πολιτικών πεποιθήσεών του . Όποιος αιτείται πολιτικού ασύλου για τους ανωτέρω λόγους θεωρείται ότι προστατεύεται από τη σύμβαση της Γενεύης του 1951 και απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο απομάκρυνσή του από τη χώρα , μέχρι να εξεταστεί η αίτησή του .
    Στο ελληνικό δίκαιο , η αίτηση για την παροχή π.α. γίνεται στις αστυνομικές αρχές και υποβάλλεται από τον αλλοδαπό αυτοπροσώπως . Εάν η αίτηση απευθυνθεί σε άλλη κρατική αρχή , τότε αυτή είναι υποχρεωμένη να την παραπέμψει στην αρμόδια αστυνομική αρχή . Η αρχή π.α. προστατεύει και τα μέλη της οικογενείας του αιτούντος .




 Κώστας  Ευθ . Καψάλης
  Λιδορίκι
 

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΝΕΟΣ ΔΙΣΚΟΣ 33 ΣΤΡΟΦΩΝ

ΝΕΟΣ ΔΙΣΚΟΣ 33 ΣΤΡΟΦΩΝ

HIS MASTER’S VOICE

Κυκλοφόρησε μετά από χρόνια δίσκος σε βινύλιο 33 στροφών με τίτλο

Πάρτε μου μέτρα πάρτε μου

Α’ Πλευρά

·         «Δημοσιονομική προσαρμογή για πάντα» ,

·         «Κόψτε κόψτε τις συντάξεις κόψτε μας και τους μισθούς»

·         «Ελα καημένο ΔΝΤ»

·         «Ο φίλος μου ο Κλωντ Τρισέ»

·         Kalo kouragio Ellines

·         Χωρίς σάλιο

Β’ Πλευρά

·         Οίκοι μηδενικής ανοχής (Αξιολογήστε μας)

·         Και το ευρώ της μάνας

·         Που’σαι καημένη μου δραχμή

·         Πάρτε μου μέτρα πάρτε μου

·         Κατεβάζω καντήλια

·         Θα γυρίσει κι ο τροχός

Ο δίσκος πωλείται 500 παλιές δραχμές (για να συνηθίζουμε σιγά σιγά)

·         Η μεγάλη επιτυχία που κάνει πάταγο είναι το Θα γυρίσει κι ο τροχός

 

 

ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΥΤΣΟΥΡΟ....

ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΥΤΣΟΥΡΟ....

ΟΣΑ   ΘΥΜΑΜΑΙ.





Το μοναστήρι της Παναγιάς της Κουτσουριώτισσας , όπως ήταν παλιότερα , δεξιά φαίνονται ολοκάθαρα τα περίφημα ..κελιά ...

 
   Αρχές της δεκαετίας του 50 , ονειρεμένα χρόνια , σκληρά χρόνια..δύσκολη ζωή.Το Λιδορίκι , λαβωμένο βαριά , μαζεύει τα κομμάτια του , κι΄αγωνίζεται να σταθεί στα πόδια του , παλεύει για να επιβιώσει .Τα σημάδια της συμφοράς , είναι ολοφάνερα , κι΄οι πληγές ακόμα αιμορραγούν , οι Λιδορικιώτες όμως , δεν το βάζουν κάτω , προσπαθούν με τα ελάχιστα μέσα που διαθέτουν , ν΄αναστήσουν το μισοπεθαμένο χωριό τους , και το καταφέρνουν..
   Οι πίκρες , τα βάσανα , οι κατατρεγμοί , η φτώχεια και οι θάνατοι , δεν κατάφεραν να τους γονατίσουν , να τους λυγίσουν , στέκονται όρθιοι και παλεύουν , αγωνίζονται με νύχια και με δόντια , για να μη νοιώθουν πρόσφυγες στον ίδιο τους τον τόπο .
   Δειλά-δειλά ,φαίνονται τα πρώτα αχνά χαμόγελα , κι΄η Λιδορικιώτικη καρδιά , αρχίζει να χτυπάει ξανά , η ζωή συνεχίζεται , πολύ - πολύ.. δύσκολα , όμως συνεχίζεται . H δεκαετία της φρίκης ,του μίσους , της πείνας , και του αλληλοσπαραγμού , όσα σημάδια και ν΄άφησε , είναι πιά παρελθόν , ένα κακό όνειρο , ένας φρικτός εφιάλτης , που μέρα τη μέρα ξεθωριάζει , γίνεται μια κακιά..ανάμνηση .
   Παραμένουν όμως ακόμα τα φαντάσματα της καταστροφής , σκελετωμένα σπίτια  κι΄ άνθρωποι , ξεκληρισμένες οικογένειες , σφαλισμένα μαγαζιά , καμένα σπίτια , ρημαγμένα νοικοκυριά , μα πάνω απ΄όλα ο πόνος , ο πόνος για τον άδικο χαμό των αγαπημένων προσώπων , κι΄ένα σκληρό , βασανιστικό ΓΙΑΤΙ ; ένα απλό γιατί ; που τριβελίζει το μυαλό και μαραζώνει τις καρδιές .
   Στό μισοκατεστραμμένο κοιμητήριο , κάθε σούρουπο , χαροκαμένες μανάδες , γυναίκες ,θυγατέρες , αδερφάδες , γιαγιάδες , νυφάδες ,όλες μαυροντυμένες , σαν χορός αρχαίας τραγωδίας , ανάβουν τα λαδοκάντηλα , λένε τον καυμό τους , ξαλαφρώνουν την ψυχή τους , κι΄άντε πάλι το άλλο βράδυ ξανά , γιατί αν ξεχαστούνε οι νεκροί ,τότε πραγματικά πεθαίνουν,τότε μόνο .
   Θεοφοβούμενοι άνθρωποι οι χωριανοί , περισσότερο βέβαια οι γυναίκες , στα χρόνια αυτά της δυστυχίας , είχαν πάντα δίπλα τους την Παναγιά , σ΄αυτή λέγαν τον πόνο τους , ζητώντας βοήθεια , και στη μεγάλη ανάγκη , παρόλη τη φτώχεια , έκαναν και κάνα τάμα , στην Κουτσουριώτισσα πού 'ταν και θαυματουργή.
   Σαν ..στρώσαν λίγο , λοιπόν , τα πράγματα , οι Λιδορικιώτισσες άρχισαν να εκπληρώνουν τα ..τάματά τους , τα τάματα που είχαν κάνει στις δύσκολες ώρες που πέρασαν , όλο αυτό τον καιρό του χαλασμού , ένα πρωί λοιπόν η μάνα μου , μου είπε να πάω στην Τσακαλοχρυσούλα , μοδίστρα φίλη της , που έμενε σε ένα μικρό σπιτάκι , πάνω απ' το παλιό Γυμνάσιο , γιατί το καινούργιο δεν είχε χτιστεί ακόμα , να μου πάρει μέτρα γιά να μου φκιάξει μια ποδιά.
   Εγώ φυσικά παραξενεύτηκα , γιατί ποδιές φορούσαν μόνο τα κορίτσια , τη ρώτησα σχετικά τι ποδιά θα ήταν αυτή , και τι την ήθελα , και τότε η μάνα μου μου εξήγησε πως με είχε τάξει στην Παναγία στον Κουτσουρό , και έπρεπε να φοράω ποδιά , σαν αυτές που φορούσαν τα κορίτσια στο σχολείο , εγώ όπως ήταν φυσικό , τσίνησα , δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί έπρεπε σώνει και καλά , να βάLω ποδιά για να πάω στον Κουτσουρό , τέλος πάντων μουρμουρίζοντας , πήγα στη Χρυσούλα και μου πήρε τα μέτρα κι' αυτό ήταν..το ξέχασα το θέμα .
   Ήταν κατακαλόκαιρο , αρχές Αυγούστου , και μιλάμε για ζέστη αφόρητη , και πλησίαζε και η γιορτή της Παναγίας της Κουτσουριώτισσας , που ήταν στις 23 Αυγούστου . Ένα απόγευμα η Χρυσούλα έφερε στο σπίτι την ποδίτσα , και μου ευχήθηκε και..βοήθειά μου , εμένα βέβαια η όλη ιστορία δεν μου καλοφαινότανε , ντρεπόμουνα που θα φορούσα ..κοριτσίστικη ποδιά , μπλε , όπως οι συμμαθήτριές μου , αλλά και τι μπορούσα να κάνω ; Η μάνα μου δε σήκωνε κουβέντα , εγώ το μόνο που ευχόμουνα ήταν να μην έρθει..ποτέ η 23^η Αυγούστου , αλλά γινόταν αυτό ; φυσικά και όχι.
   Η μάνα μου η καϋμένη , με 'βαλε και τη δοκίμασα , να δει πως είναι πάνω μου , και γω..έσκαγα απ' τη ντροπή μου , απ' το κακό μου . Κάποτε όμως έφτασε και η προπαραμονή της Παναγίας , και η μάνα μου μου ανακοίνωσε πως την άλλη μέρα θα πηγαίναμε στον Κουτσουρό , εγώ έπεσα στα μαύρα πανιά , δεν μπορούσα να το ..χωνέψω , αλλά ούτε και μπορούσα να κάνω κάτι , ν' αλλάξω την κατάσταση , κι' έτσι αφέθηκα στη..μοίρα μου ..
   Η αλήθεια πάντως ήταν πως ήθελα να πάω στον Κουτσουρό , γιατί άκουγα πολλούς που κανόνιζαν να πάνε , και κανόνιζαν περέες , αλλά δεν ήθελα να με δούνε με την ποδίτσα , σαν ..παπαδάκι , σαν κοριτσάκι , αλλά τώρα πιά δεν γινόταν τίποτα , την παραμονή λοιπόν το πρωί ξεκινήσαμε , μαζί με άλλους παρέα , κυρίως γυναίκες και παιδιά , που κουβαλούσαν λαμπάδες και διάφορα άλλα τάματα , πήραμε και το μουλάρι της θειάς μου της Φαλίδαινας , καβάλα η μάνα μου και γω , και πήραμε το δρόμο για την Πλέσσια ..
   Ζέστη πολλή , ο δρόμος μπόλικος , κι' αν θυμάμαι καλά , πηγαίναμε απ' την ποταμιά , στη Μπελεσίτσα , κάνοντας που και που και από μια στάση , στα πλατάνια , πίναμε και νερό σε κάνα άμπλα , γιατί η ζέστη ήταν αφόρητη , στο δρόμο βέβαια συναντούσαμε κι' άλλους προσκυνητές και σιγά-σιγά γίναμε ένα μικρό καραβάνι .
   Μαζί μας ήταν και κάποιες γυναίκες που είχαν ξαναπάει στον Κουτσουρό και μας έλεγαν πολλά και διάφορα , για τα κελιά , που τα πιάνουν οι..Γαλαξειδιώτισσες , από νωρίς , και πως πρέπει να πάμε όσο μπορούμε πιο γρήγορα για να πιάσουμε καμιά..πουρνάρα , κοντά στην εκκλησία , για να ..στρατοπεδεύσουμε , γιατί έρχεται κόσμος απ' όλα τα χωριά και γίνεται ..χαμός ..
   Ξέχασα όμως να σας πω πως εγώ ήμουνα ντυμένος με την ποδιά , μεγάλο βάσανο , έννοιωθα πως όλοι κόιταζαν εμένα , και κρυφογελάγανε , παρακαλούσα να φτάσουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται , να τελειώνει αυτή η ιστορία , που μου 'χε γίνει ..βραχνάς , ..βάσανο μεγάλο ..
   Περάσαμε την Πλέσσια , και ανηφορίζοντας ένα μονοπάτι , ανεβήκαμε σε ένα μικρό οροπέδιο , μια μεγάλη λάκα , κατάξερη , μόνο κάπου κάπου είχε καμιά αγκορτσιά , και τίποτα άλλο , και η ζέστη..αφόρητη , ευτυχώς που είχαμε νεράκι και δροσιζόμαστε , βέβαια είχαμε και κάποια φαγητά , για να περάσουμε αυτή τη μια μέρα που θα μέναμε εκεί .
   Πλησιάζοντας είδαμε από μακριά , ψηλά στην κορφή την εκκλησία , και μια ουρά από κόσμο και ζώα να ανεβαίνει προς τα πάνω , ενώ όσο πλησιάζαμε βλέπαμε τις αγκορτσιές σχεδόν όλες ..καπαρωμένες , πιασμένες , πραγμα που μας ανησύχησε βέβαια , αλλά και τι μπορούσαμε να κάνουμε ;
   Κάποτε φτάσαμε και μεις , εκεί επικρατούσε κατάσταση..πανικού , κάτω ακριβώς απ' την εκκλησία , και ολόγυρα , επικρατούσε το αδιαχώρητο , μουλάρια , γαιδούρια , δεμένα στα γύρω δέντρα , κοφίνια και ..μαρούδες κρεμασμένα στα κλαριά των αγκορτσιών και κόσμος..πολύς κόσμος να πηγαινοέρχεται , ενώ και κάμποσα παιδιά έπαιζαν του καλού καιρού , ενώ οι μανάδες τους διαρκώς τα φώναζαν..
   Δυό πράγματα έπρεπε να εξασφαλίσουμε ..επειγόντως , πρώτα-πρώτα ..στέγη , η μάλλον..αγκορτσιά για μας και δεύτερον , πάρκινγκ για τα ..γαιδουρομούλαρά μας , βέβαια ήταν ολοφάνερο πως οι..προνομιούχες ..αγκορτσιές ήταν όλες κατειλημμένες , καθώς και οι..χώροι στάθμευσης κοντά στην εκκλησία , αλλά τι να κάνουμε ; ..βολευτήκαμε σε..δευτερότερες , λίγο παρακάτω απ' την εκκλησία και μάλιστα απ' την πίσω μεριά που ήταν και ..μικρογκρεμός , και το έδαφος επικλινές , θα θέλαμε κάτι καλύτερο αλλά..
   Βολευτήκαμε όπως.όπως , βολέψαμε και τα ζωντανά , ηρεμήσαμε λιγάκι , και μετά αρχίσαμε , λίγοι-λίγοι , γιατί κάποιοι έπρεπε να φυλάνε τα ..υπάρχοντά μας , να κάνουμε..εξερεύνηση του .χώρου , κάποιοι βέβαια , ήξεραν τα κατατόπια , αλλά εμείς ήμασταν ..πρωτόπειροι , ανεβήκαμε και πάνω στην εκκλησία , όπου το προαύλιο ήταν ..πηγμένο στον κόσμο , εκεί στο πλαί είδαμε και τα ..περίφημα κελιά , λίγα μικρά δωματιάκια , χωρίς τίποτα μέσα , αδειανά , τα οποία όπως μάθαμε , ήταν.. κατελημμένα απ' τις.Γαλαξειδιώτισσες , που έρχοντα μια δυό μέρες νωρίτερα , γι' αυτό το λόγο , και απ'ότι έλεγε το..ράδιο..αρβύλα , κουβαλούσαν και ..βαλίτσες με φορέματα μαζί τους , λες και πήγαιναν σε.διασκέδαση ..
   Τέλος πάντων , ανεβήκαμε τα σκαλάκια , στο τσιμεντοστρωμένο προαύλιο , και μπήκαμε στην εκκλησία κι' ανάψαμε ένα κεράκι , με μεγάλη δυσκολία γιατί και η εκκλησία μέσα , ήταν γεμάτη κόσμο , αλλά και ..συμπράγκαλα , μαρούδες κλπ , που σήμαινε πως οι άνθρωποι αυτοί θα κοιμόντουσαν εκεί το βράδυ , ενώ θα πρέπει να λάβετε υπόψη πως και όλοι οι προσκυνητές , θα ξενυχτούσαν μέσα στην εκκλησία , αφού μάλιστα , οι περισσότεροι είχαν μαζί τους άρρωστους μεγάλους , αλλά και παιδάκια , που θα ξενυχτούσαν στην ολονυχτία , προσευχόμενοι και περιμένοντας το..θαύμα , γιατί , απ' ότι μαε έλεγαν η Παναγιά η Κουτσουριώτισσα , είναι θαυματουργή και έχει κάνει πολλά θαύματα , κάποια μάλιστα μας τα είπαν , ενώ σταυροκοπιούνταν , κάνοντας μετάνοιες , γοντατίζοντας στις εικόνες..

    Ανάψαμε λοιπόν το κεράκι μας , προσκυνήσαμε στην θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς , ακούσαμε και πολλά και διάφορα , γιά τα θαύματα που έχει κάνει , κατά καιρούς , η Χάρη της , κι΄όλα αυτά μέσα στην εκκλησία , όπου η ατμόσφαιρα ήταν κυριολεκτικά ..αποπνικτική , ένα περίεργο ..μείγμα από καπνούς κι' αναθυμιάσεις λιβανιού και κεριών , που ανακατεμένο και με την ΄φυσική..ευωδιά του καταιδρωμένου πλήθους , σε ..'πνιγε , σου έκοβε την ανάσα.
      Εν τω μεταξύ όλο κι' ερχόταν κόσμος , μανάδες με μωρά στην αγκαλιά , που έκλαιγαν διαρκώς , μεγαλύτερα παιδάκια που προσπαθούσαν να παίξουν , μέσα στην εκκλησία , και τα κυνηγούσαν οι μανάδες τους , και φυσικά μεγάλοι άνθρωποι , κουρασμένοι , κακοπαθημένοι , εξουθενωμένοι , που ποιός να ήξερε τι τους βασάνιζε , τι τους  έφερε ως εδώ..
   Όπως είπαμε και πριν , το πρόγραμμά μας έλεγε ξενύχτι μέσα στην εκκλησία , τώρα το που και το πως , δεν είχε και μεγάλη σημασία , εκεί στριμωγμένοι μαζί τους τόσους άλλους , και μεις.. Η ιδέα βέβαια δεν μου πολυάρεσε , αλλά δεν μπορούσα να κάνω και κάτι , δεν υπήρχε άλλη επιλογή , το πήρα λοιπόν απόφαση ..
   Ήταν όμως αδύνατο να παραμείνεις γιά πολλή ώρα μέσα , δεν αντεχόταν , πνιγόμουνα , όχι μόνον εγώ αλλά και πολλοί άλλοι , που έβγαιναν γιά ν' ανασάνουν λίγο καθαρό αέρα , με.βάρδιες , κάποιοι απ' την παρέα , έμεναν και κρατούσαν τις..θέσεις , προσέχοντας και τα ..συμπράγκαλά τους , που ήταν ..ό,τι μπορεί να φανταστεί κανέις , τα πιό απίθανα , το ίδιο κάναμε και μεις , κάποιες έμειναν μέσα και εγώ με τη μάνα μου βγήκαμε γιά λίγο , και θα επιστρέφαμε γιά να γίνει..σκάτζα -βάρδια  .
   Έξω γινόταν άλλο.πανηγύρι , κόσμος πηγαινοερχόταν , ζωντανά γκαρίζανε , παιδιά κυνηγιόντουσαν , τι να κάνουν μικρά παιδιά ήταν , μανάδες τα φώναζαν με τον ..γλυκο εκείνο τρόπο των..χωριών , σωστό ..πανδαιμόνιο , κι' όλο και έρχονταν και καινούργιοι , κατάκοποι , και προπαντός ..καταιδρωμένοι , απ' το πολύωρο περπάτημα καιτη ζέστη..
   Τη λίγη ώρα που μείναμε έξω , συναντήσαμε πολλούς χωριανούς μας , που ήρθαν γιά την ολονυχτία , κουβέντιασαν με τη μάνα μου , και μπήκαν στην εκκλησία γιά να εξασφαλίσουν ..κατάλυμα , πράγμα πολύ-πολύ δύσκολο , αλλά και τι να 'καναν , η ανάγκη βλέπεις.ρίξαμε και μιά ματιά στα ζωντανά μας , που τα 'χαμε..παρκαρισμένα , κάτω απ' την εκκλησία , δεμένα σε δέντρα , και γυρίσαμε γιά να κάνουμε τη βάρδια μας .
   Εγώ βέβαια , από μέρες ρωτούσα τη μάνα μου , γιατί με πήγαινε ..ταμένο στον Κουτσουρό , γιά ποιό λόγο , και μάλιστα ντυμένο με..ποδίτσα , όλο μου τα μάσαγε και όλο μούλεγε πως θα μου πει , την ξαναρώτησα και εδώ , στην εκκλησία , όση ώρα ήμασταν έξω , και μου είπε τελικά , πως με είχε τάξει στην Παναγία την Κουτσουριώτισσα , γιατί στην Αθήνα που μέναμε , είχα αρρωστήσει και έμεινα γιά λίγο στο Νοσοκομείο των παίδων , και τώρα ξεπλήρωνε την υπόσχεσή της , το τάμα της στην Παναγία .
   Και τότε μου εξήγησε πως και οι άνθρωποι που βλέπαμε ρχόμενοι , να περπατάνε  ξυπόλυτοι , κι' αυτοί τάμα είχαν κάνει , όπως και πολλοί-πολλοί άλλοι που βλέπαμε γύρω μας , μπήκαμε , καθίσαμε στη θέση μας , στριμωχτά-στριμωχτά , και βγήκαν οι υπόλοιποι γιά να πάρουν αέρα , μέσα το πανδαιμόνιο συνεχιζόταν και μάλλον..χειροτέρευε , γιατί μέσα στην εκκλησία , πιά , επικρατούσε..πανικός , φωνές , κακό , κλάματα , καπνοί , μυρωδιές , μιά απερίγραπτα ..απαράδεκτη κατάσταση.
Στρωθήκαμε λοιπόν , όπως-όπως , στο χώρο που μας κρατούσαν , με τα..δόντια , οι άλλοι , η μάλλον .οι άλλες της παρέας μας , ο οποίος χώρος βέβαια απ' την ώρα που είχαμε βγει έξω , είχε πολύ..περιοριστεί , αφού εν τω μεταξύ είχαν μπει στην εκκλησία πολλοί νέοι προσκυνητές , που κάπου έπρεπε κι' αυτοί να βολευτούν .
    Ο ένας πάνω στον άλλον λοιπόν , ενώ είχε αρχίσει να κυκλοφορεί , ανάμεσα στους προσκυνητές , πως θα 'ρθει κάποια στιγμή κι' ο δεσπότης , απ' την Άμφισσα , και εκείνη την εποχή επίσκοπος Φωκίδος ήταν ο Αθανάσιος , τον οποίο γνώριζα φυσιογνωμικά , γιατί  τον είχα δει στο Λιδορίκι , όταν είχε έρθει σε κάποιες εκδηλώσεις , ήταν..αγριωπός , σωματώδης και ..φωνακλάς , παλιός αξιωματικός , έτσι έλεγαν , δεν τον..συμπαθούσα καθόλου .
   Κουρνιασμένος στην αγκαλιά της σχωρεμένης της μάνας μου , κατα..κουρασμένος , καταϊδρωμένος , κακοπαθημένος γενικά , είχα και το κουράγιο , και τι άλλο να'κανα ; , να παρατηρώ (.χούι εξ απαλών ..ονύχων ) όλους τους γύρω ταλαιπωρημένους προσκυνητές , που 'χαν οι έρμοι κουβαλήσει την απελπισία και τα βάσανά τους , κι' είχαν έρθει να προσκυνήσουν την Παναγιά , και να ζητήσουν , ποιός ξέρει γιά ποιό λόγο , τη βοήθειά της , δυστυχισμένος κόσμος , που είχε αναποθέσει όλες τις ελπίδες στην πίστη του..
   Άρρωστα παιδάκια , στις αγκαλιές των μανάδων τους , ανάπηροι , πονεμένοι , ανήμποροι , είχαν έρθει στη Χάρη Της , ελπίζοντας στο ..θαύμα , απελπισμένοι άνθρωποι , που όμως ελπίζανε.πιστεύανε.
   Στο μεταξύ , με τη μέθοδο της.ενδοεπικοινωνίας , έρχονταν διαρκώς και κάποιες ..πληροφορίες , γιά προηγούμενα θαύματα της Παναγίας , γιά 'αρρωστους που έγιναν καλά , γιά τυφλούς που βρήκαν το φως τους , και πολλά άλλα , που κυκλοφορούσαν από παρέα σε..παρέα , και φυσικά ανέβαζαν το θρησκευτικό ..συναίσθημα των προσκυνητών  που με βαθειά-βαθειά κατάνυξη , παρακολουθούσαν τη θεία λειτουργία της ολονυχτίας.
  Παραπίσω από μας , μιά χαροκαμένη μάνα , κρατούσε το παιδάκι της ,  μικρότερο από μένα , γύρω στα 4-5 , ατην αγκαλιά με στοργή , ενώ εκείνο συνέχεια έκλαιγε , χωρίς όμως να λέει ούτε μιά λέξη , ούτε μιά κουβέντα , κι' απ'ότι μάθαμε δεν μιλούσε , και γι'αυτό και τό'χε φέρει η καυμένη η μάνα , γιά να το βοηθήσει η Παναγιά , κι' άλλες ..κι' άλλες πολλές περιπτώσεις , που μαθαίναμε , όσο περνούσε η ώρα και προχώραγε η νύχτα , όσο γιά ..ύπνο , δεν ήταν δυνατόν ούτε να σκεφτεί κανείς κάτι τέτοιο , με τις συνθήκες που επικρατούσαν μέσα στην εκκλησία ..
   Μέσα λοιπόν στο διαρκές ..βουητό , τους ψίθυρους , τις φωνές , τα κλάματα των παιδιών και την αφόρητη ζέστη , ήταν πολύ δύσκολο να παρακολουθήσει κανείς και τις ψαλμωδίες , γιατί τότε , δεν υπήρχαν  , ευτυχώς , μικροφωνικές εγκαταστάσεις , γι' αυτό μας έκανε μεγάλη εντύπωση , όταν κάποια στιγμή ακούσαμε ένα ..ψίθυρο  :  έρχεται ο δεσπότης , κι' αμέσως έγινε νεκρική..σιγή , απόλυτη σιγή , λες κι' όλοι έχασαν ταυτόχρονα τη φωνή τους , αμέσως εμφανίστηκε στην ωραία πύλη , ο Αθανάσιος , σχεδόν εξαγριωμένος , κατακόκκινος , φωνάζοντας : Δεν ντρέπεστε , μαζευτήκατε εδώ και φωνάζετε , και πολλά και .διάφορα , που έκαναν τους προσκυνητές , κυριολεκτικά , να..παγώσουν , και συνέχισε , διακόπτοντας τη λειτουργία , ενώ οι έρμοι οι παπάδες , έμειναν κάγκελο , αν και τον γνώριζαν καλά-καλά , όπως επίσης και οι προσκυνητές , λίγο-πολύ , αλλά στη συνέχεια δόθηκε η..χαριστική βολή , κάτι που εξήντα περίπου χρόνια ..κουβαλάω στην παιδική μου , τότε , ψυχή , κι' ακόμα δεν μπορώ , ούτε να το.καταλάβω , αλλά και περισσότερο να το..συγχωρήσω .
   Μέσα λοιπόν στο ξέσπασμά του , ο δεσπότης , γνωστός γιά την αθυροστομία του , συν τοίς..άλλοις , εκστόμισε κι' αυτή τη φράση , που την άκουσα ολοκάθαρα και μούρθε .κεραυνός :.μαζευτήκατε εδώ μέσα και..κλάνετε .
   Πάγωσα , όπως και όλοι , βέβαια η διαπίστωση αυτή δεν απείχε και πολύ απ' την πραγματικότητα , όχι , αλλά ο τρόπος που ειπώθηκε αυτή η φράση , ο χώρος και ο χρόνος , αλλά κυρίως ο άνθρωπος που την είπε , εμένα με συγκλόνισαν , κυριολεκτικά πάγωσα , κουβαριάστηκα φοβισμένος στην αγκαλιά της μάνας μου , που κι' αυτή , όπως και όλοι τριγύρω , έμειναν αποσβολωμένοι ..μουδιαμένοι , όλοι δεν πιστεύαμε στ' αυτιά μας.κι όμως ήταν μιά..πραγματικότητα..
   Μιά πραγματικότητα , φίλοι μου , που κατέστρεψε , σε μένα τουλάχιστον , όλη την κατανυκτική ατμόσφαιρα και διάθεση , που είχε δημιουργηθεί , παρόλες τις δυσκολίες , τόσες ώρες μέσα στην εκκλησία , ανάμεσα στον κόσμο που προσευχόταν , σταυροκοπιόταν κι' έκανε συνέχεια ..μετάνοιες , δεν κξέρω , μπορεί η ανίδρασή μου να ήταν υπερβολική , μπορεί..μπορεί , πολλά μπορεί , πάντως δεν πείμενα ποτέ πως θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο , μέσα στην εκκλησία μάλιστα.και πιστεύω πως και σήμερα να συνέβαινε , και στην ηλικία που βρίσκομαι , πάλι η αντίδρασή μου θα ήταν η ίδια..
   Απογοητευμένος , κομματιασμένος..κυριολεκτικά , αφού κάτι έσπασε μέσα μου , και κουρασμένος , φυσικά , απ' όλη την ταλαιπωρία της μέρας , αποκοιμήθηκα , δεν μπορώ , και μετά από τόσα χρόνια τώρα , πόση ώρα κοιμήθηκα , αλλά κάποια στιγμή , προς το πρωί , πετάχτηκα απ' τον ύπνο , η εκκλησία είχε..ξεσηκωθεί απ' τις φωνές των προσκυνητών , μιά απίθανη οχλαγωγία , φωνές , ψαλμοί , κλάματα , προσευχές και μιά η επωδός :.μίλησε ..μίλησε ..θαύμα..θαύμα..μίλησε .
   Καθώς πετάχτηκα , απ' τον ύπνο , είδα τη μάνα μου κι' όλους τριγύρω , να σταυροκοποιούνται και να κλαίνε , φωνάζοντας ..Θαύμα.θαύμα..μίλησε το παιδάκι.κι' όλοι κοίταζαν πίσω μας , πρός το παιδάκι , που ανέφερα πριν , όλοι δε είχαν πέσει απάνω να δούν το θαύμα , ν΄ακούσουν το παιδί , ενώ η έρμη η μάνα τους φώναζε , έκλαιγε , προσευχόταν  σε μιά κατάσταση..έξαλλη .
   Δεν έμαθα ποτέ , ούτε το όνομα του παιδιού , ούτε από που ήταν , όπως επίσης δεν μπόρεσα να πλησιάσω , μέσα στην ..αναταραχή , γιά να δω με τα μάτια μου και φυσικά ν' ακούσω με τ' αυτιά μου το παιδί να ..μιλάει , το γεγονός αυτό όμως είχε περιορίσει τις άσχημες εντυπώσεις απ' το προηγούμενο περιστατικό με το δεσπότη , απάλυνε κάπως την απογοήτευση και την.θλίψη μου , δεν την εξάλειψε όμως , γιατί είναι , ακόμα και τώρα , ένα..αγκαθάκι στην ψυχή μου...Κ.-

Αθήνα , 1947 η 1948 , τετράχρονος η πεντάχρονος , τότε στο Νοσοκομείο Παίδων , από αριστερά ο αγαπημένος μου πατέρας , ξαδέρφες της μάνας μου που με 'χει αγκαλιά , ο αδερφός μου Γιώργος , κι' ο αδερφός της μάνας μου Γιώργος Κάρλος . Η αρρώστεια μου αυτή , ήταν η ατία να με..τάξει η μάνα μου στην Παναγία την Κουτσουριώτισσα και ..φυσικά να ζήσω όλα όσα σας διηγήθηκα παραπάνω .


 Κώστας Ευθ. Καψάλης



Λιδορίκι